Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

UZASADNIENIE

Powód W. M. domagał się od pozwanej (...) sp. z o.o. w D. zapłaty kwoty 83 743,32 zł z odsetkami ustawowymi od kwoty 19 532,40 zł od dnia 11 listopada 2011r. do dnia zapłaty, od kwoty 14 637,00 zł od dnia 17 listopada 2011r. do dnia zapłaty, od kwoty 12 673,92 zł od dnia 28 listopada 2011 r. do dnia zapłaty i od kwoty 36 900,00 zł od dnia 7 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu. Powód wskazał, iż z tytułu wykonanych prac budowlanych wystawił cztery faktury VAT na łączną kwotę dochodzona pozwem. Pomimo upływu terminów płatności określonych na fakturach pozwana nie dokonała płatności.

W sprzeciwie od wydanego w dniu 16 lipca 2012 r. nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zwrot kosztów procesu. Pozwana podniosła m. in. zarzut zapłaty powodowi w listopadzie 2011r. kwoty 23 332,40 zł, na którą składały się kwoty 19 532,40 zł tytułem montażu płyt ściennych w S. (faktura VAT nr (...)) oraz 3 800,00 zł tytułem montażu blachy trapezowej we W. (faktura VAT nr (...)) , która to zapłata miała być dokonana za pośrednictwem prezesa S. K. (1).

Wyrokiem z dnia 20 listopada 2012 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 60 410,92 zł z odsetkami ustawowymi , oddalił powództwo w pozostałej części , jak również orzekł o zasadach ponoszenia kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił , iż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej powód wykonywał na zlecenie pozwanej szereg zleceń dotyczących montażu płyt warstwowych. Z tytułu wykonanych prac powód wystawił pozwanej następujące faktury VAT:

- nr (...) z dnia 3 listopada 2011r. na kwotę 19 532,40 zł, z terminem płatności przypadającym dnia 10 listopada 2011r. (montaż płyt ściennych i montaż drzwi na terenie inwestycji (...) w S.),

- nr (...) z dnia 9 listopada 2011r. na kwotę 14 637,00 zł, z terminem płatności przypadającym na dzień 16 listopada 2011r. (montaż płyty warstwowej i blachy trapezowej na terenie inwestycji zakładów graficznych we W.),

- nr (...) z dnia 20 listopada 2011r. na kwotę 12 673,92 zł, z terminem płatności przypadającym na dzień 27 listopada 2011r. (montaż konstrukcji w P.),

- nr (...) z dnia 29 listopada 2011r. na kwotę 36 900,00 zł, z terminem płatności przypadającym dnia 06 grudnia 2011r. (montaż ściany na terenie inwestycji (...) w S.).

Wszystkie faktury zostały przyjęte przez pozwaną i zaksięgowane. W 2011 r. ówczesny wiceprezes pozwanej S. K. (1) zapłacił powodowi do jego rąk kwotę 23 332,40 zł, na którą składały się kwoty 19 532,40 zł tytułem montażu płyt ściennych w S. (faktura VAT nr (...)) oraz 3 800,00 zł tytułem montażu blachy trapezowej we W. (częściowo faktura VAT nr (...)). Pismem z dnia 12 września 2011r. pozwana poinformowała powoda, iż według niej jej zaległość z tytułu faktur wystawionych przez powoda wynosi 51 543,32 zł w tym 19 532,40 zł za fakturę (...) za fakturę (...) za fakturę (...)(zapłacono 2 000 zł), 6900 za fakturę (...) (zapłacono 30 000 zł). Pismo podpisali prezes G. K. i prokurent S. K. (1)

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków S. K. (1) i M. M. (1) w części, a mianowicie odnośnie przekazania powodowi w listopadzie 2011r. pieniędzy tytułem zapłaty za wykonane przez niego prace, gdyż zeznania świadków w tej części były zgodne i korespondowały ze sobą. Sąd nie dał natomiast wiary zeznaniom świadków odnośnie wysokości przekazanej kwoty, gdyż zeznali oni, iż była to kwota 32 000 zł, podczas gdy w sprzeciwie strona pozwana wskazała że była to kwoty 23 332,40 zł ze wskazaniem, że była to zapłata za fakturę VAT nr (...) na kwotę 19 532,40 zł tytułem montażu płyt ściennych w S. oraz częściowo za fakturę VAT nr (...) na kwotę 3 800,00 zł tytułem montażu blachy trapezowej we W.. Pozwana nie wykazała skąd różnica w jej twierdzeniach, co w ocenie Sądu czyniło twierdzenia świadków niewiarygodnymi. Skoro pozwana zgłosiła w sprzeciwie zarzut zapłaty kwoty 23 332,40 zł przed procesem, nie mogła przytaczać w późniejszym terminie, w tych samych okolicznościach innych twierdzeń. Sąd dał wiarę zeznaniom powoda, iż pozwana zleciła mu prace, których dotyczyły załączone do pozwu faktury oraz, że prace te wykonał, gdyż w ocenie Sądu strona pozwana nie zdołała podważyć tych twierdzeń, a zwłaszcza podważyć uznawania tych zobowiązania poprzez podpisanie faktur przez prezesa pozwanej. Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda, iż nie otrzymał żadnej zapłaty od pozwanej, gdyż przeczyły im zgodne zeznania świadków S. K. i M. M..

W ocenie Sądu Rejonowego należało przyjąć , iż zgromadzony materiał dowodowy wskazuje, iż strony łączyła umowa o dzieło (art. 627 kc i nast.), której przedmiotem były różnego rodzaju prace montażowe i demontażowe na budowach. Pozwana twierdziła m. in. , iż dokonała zapłaty za część prac wykonanych przez powoda i odmawiała zapłaty reszty twierdząc, że nie zlecała powodowi innych prac. Zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu pozwana powinna wykazać, iż dokonała częściowej zapłaty. Mając zatem na uwadze zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd uznał za uzasadnione żądanie powoda dotyczące zapłaty należności z faktur załączonych do pozwu jednakże przy uwzględnieniu zapłaty przez pozwaną kwoty 23 332,40 zł tytułem zapłaty za fakturę VAT nr (...) na kwotę 19 532,40 zł tytułem montażu płyt ściennych w S. oraz za fakturę VAT nr (...) kwoty 3 800,00 zł tytułem montażu blachy trapezowej we W.. Sąd uznał bowiem za zasadny zarzut pozwanej zapłaty kwoty 23 332,40 zł, gdyż jak to zostało wskazane we wcześniejszych rozważaniach Sąd dał wiarę w tej części zeznaniom świadków S. K. i M. M.. W tym stanie rzeczy Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 60 410,92 zł wraz z odsetkami w wysokości ustawowej od kwoty 10 837,00 zł od dnia 17 listopada 2011r. do dnia zapłaty, od kwoty 12 673,92 zł od dnia 28 listopada 2011. do dnia zapłaty i od kwoty 36 900,00 zł od dnia 7 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty , w pozostałej zaś części na mocy art. 647 kc a contrario Sąd żądanie powoda oddalił. Na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. Sąd ustalił, iż strony ponoszą koszty procesu według zasady stosunkowego rozdzielenia przy uwzględnieniu, że powód wygrał w 72% a pozwana w 28%, z zastosowaniem pojedynczej stawki minimalnej kosztów zastępstwa procesowego, pozostawiając szczegółowe wyliczenie kosztów referendarzowi sądowemu.

Skutecznie apelację od powyższego wyroku wniósł powód. Zaskarżył on wyrok w części, tj. w punkcie II i III , zarzucając Sądowi I instancji w szczególności obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 233 § 1 kpc, poprzez niespójne z twierdzeniami podniesionymi w sprzeciwie od nakazu zapłaty, sprzeczne ze wskazaniami wiedzy i zasadami doświadczenia życiowego uznanie za wiarygodne zeznań świadków S. K. (1), M. M. (1) oraz reprezentanta pozwanej G. K., w zakresie, w jakim wskazywali oni na fakt otrzymania przez powoda pieniędzy w kwocie 23.332,40 zł oraz odmowę wystawienia przez niego pokwitowania jak również poprzez nielogiczne uznanie za wiarygodne zeznań reprezentanta pozwanej G. K. w zakresie, w jakim wskazywał on na otrzymanie przez powoda kwoty 32.000 zł..

W konsekwencji powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda dalszej kwoty 23.332,40 zł, wraz z ustawowymi odsetkami od kwot: 19.532,40 zł. od dnia 11 listopada 2011r., do dnia zapłaty, 3.800 zł. od dnia 17 listopada 2011 r., do dnia zapłaty , jak również o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu w pełnej wysokości za I i II instancję według norm przepisanych.

Zdaniem powoda nie można odmówić słuszności konkluzjom Sądu co do tego, „ iż skoro pozwana zgłosiła w sprzeciwie zarzut zapłaty kwoty 23.332,40 zł. przed procesem, nie mogła przytaczać w późniejszym terminie, w tych samych okolicznościach innych twierdzeń". Nie jest jednak możliwe do zaakceptowania rozumowanie Sądu uznające, w oparciu o zeznania świadków S. K. (1) oraz M. M. (1), za udowodnione w dostatecznym stopniu twierdzenia pozwanej zawarte w sprzeciwie, a odnoszące się do zapłaty na rzecz powoda kwoty 23.332,40 zł. Z zeznaniami tych świadków zbieżne pozostają zeznania reprezentanta pozwanej G. K., oraz pochodzący od pozwanej dokument, w którym przyznaje on wysokość zadłużenia (k. 97). Według apelującego zeznania S. K. (1) i M. M. (1) okazały się być niezgodne z twierdzeniami podniesionymi przez pozwaną w sprzeciwie od nakazu zapłaty i w efekcie zeznawali oni o zapłacie innych kwot i z innych tytułów (faktur) niż te wskazane w sprzeciwie, co skutkować musiało odmówieniem im wiarygodności co do kwot ponad sformułowane twierdzenia, przy czym Sąd Rejonowy uznał je za wiarygodne w pozostałym zakresie, czemu sprzeciwiają się zasady doświadczenia życiowego, albowiem dowolne, wybiórcze, wewnętrznie sprzeczne jest uznanie za udowodnione podniesionych twierdzeń w następstwie zeznań świadków, którzy zeznają o innych niż podniesione okolicznościach, w szczególności zaspokojenia należności wynikających z innych źródeł, oraz w odmiennej niż podniesiono wysokości, a nadto uznane za udowodnione twierdzenia pozostają oczywiście sprzeczne z jednoznacznym w tym zakresie stanowiskiem pozwanej i wystawionym przez nią dokumentem (k. 97). Bezpodstawnie zatem Sąd Rejonowy uznał za wiarygodne zeznania świadków co do faktu przekazania powodowi pieniędzy, przy jednoczesnym odmówieniu im wiarygodności co do samej kwoty oraz zobowiązania, na rzecz jakiego nastąpić miało spełnienie świadczenia. Nielogiczne jest też uznanie za wiarygodne zeznań reprezentanta pozwanej G. K. w zakresie, w jakim wskazywał on na otrzymanie przez powoda kwoty 32.000 zł., podczas gdy bezpodstawnie zaprzeczał on wykonaniu przez powoda czynności będących podstawą wystawienia wszystkich 4 faktur, a jednocześnie podpisał oświadczenie o planowanym rozliczeniu podatku (k. 97), które stoi w oczywistej sprzeczności ze sformułowanymi stwierdzeniami.

Takie stanowisko Sądu Rejonowego skutkowało koniecznością wewnętrznie sprzecznego uznania zeznań świadków i dokumentów za wiarygodne, jednakże tylko w zakresie, w jakim mieściły się one w twierdzeniach podniesionych przez pozwanego w sprzeciwie. Przeprowadzone dowody wskazują na inną niż podniesiona w sprzeciwie kwotę, jaką rzekomo powód miał otrzymać od pozwanej i której miał odmówić pokwitowania. Nie są one dalej zgodne co do tytułu świadczenia, na rzecz którego dokonana została zapłata. Oczywiście sprzeczne z ustaleniami Sądu Rejonowego jest również nie budząca wątpliwości treść dokumentu wytworzonego przez pozwaną (k. 97). Pozwany, w sprzeciwie od nakazu zapłaty sformułował określone twierdzenia. Podniósł dalej określone zarzuty , w tym zapłaty określonej części roszczenia , które był obowiązany udowodnić. Powołane na tą okoliczność środki dowodowe okazały się zasadniczo niezgodne z podniesionymi twierdzeniami. W związku z tym, pozwany powinien ponieść konsekwencje niewykazania podniesionych twierdzeń.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja powoda okazała się uzasadniona.

Nie można odmówić słuszności podniesionemu zarzutowi naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 233 § 1 kpc. Sąd I instancji istotnie dokonał wybiórczej i nielogicznej oceny materiału dowodowego , w szczególności zaś zeznań świadków S. K. (1) i M. M. (1) oraz reprezentanta pozwanego. W sprzeciwie pozwana podniosła bowiem m. in. zarzut zapłaty kwoty 23 332,40 zł, na którą miały składać się kwoty 19 532,40 zł tytułem montażu płyt ściennych w S. (faktura VAT nr (...)) oraz 3.800 zł tytułem montażu blachy trapezowej we W. (faktura VAT nr (...)).

Na poparcie tych twierdzeń pozwana zaoferowała dowody w postaci m. in. zeznań reprezentanta pozwanego oraz wskazanych wyżej świadków. Świadkowie S. K. (1) i M. M. (1) , jak również reprezentant pozwanego zeznali zaś , iż pozwany dokonał zapłaty nie kwoty 23.332,40 zł z tytułu faktur nr (...) lecz kwoty 32.000 zł , w tym również za prace wykonane we W.. Jako dowód w sprawie dopuszczono także pismo pozwanego z 12.09.2012 r. , w którym wskazywał na dokonanie zapłaty kwoty 32.000 zł z tytułu późniejszych faktur z 20 listopada 2011 r. oraz z 29 listopada 2011 r. , które nie dotyczyły zleceń realizowanych we W.. Pozwany nie podważał autentyczności tego pisma. Zatem zeznania oraz powyższe pismo istotnie nie korespondowały z treścią zarzutów podniesionych w sprzeciwie. Słusznie podniósł powód , iż nielogicznym w takiej sytuacji było danie wiary powyższym zeznaniom co do faktu dokonania samej zapłaty przy jednoczesnym odmówieniu im wiarygodności co do kwoty oraz zobowiązania, na rzecz jakiego nastąpić miało spełnienie świadczenia. Sąd I instancji w sposób nieuzasadniony za wiarygodne uznał też zeznania reprezentanta pozwanego co do zapłacenia kwoty 23.32,40 zł jednocześnie przyjmując za bezpodstawne jego twierdzenia o niewykonaniu prac będących podstawą do wystawienia faktur przez powoda. Niezgodne z zasadami logiki oraz doświadczenia życiowego było też danie wiary dowodom zawnioskowanym przez pozwanego na okoliczność odmowy wystawienia pokwitowania przez powoda i dokonaniu wpłaty kwoty 32.000 zł bez pokwitowania. Każdy racjonalnie działający człowiek dokonując zapłaty tak dużej kwoty żąda na ogół dowodu jej uiszczenia. Tym bardziej pozwany , jako przedsiębiorca , zobowiązany jest do prowadzenia stosownej rachunkowości i dokumentowania zdarzeń gospodarczych a także ocenia się jego zachowania z uwzględnieniem zawodowego charakteru działalności ( por. art. 355 § 2 kc ). Zupełnie niewiarygodne było w takiej sytuacji przyjęcie przez Sąd I instancji za udowodnione , że pozwany dokonał wpłaty kwoty 32.000 zł bez jakiegokolwiek pokwitowania , gdyż w przypadku odmowy wydania pokwitowania przez powoda oczywistym jest , że pozwany nie zrealizowałby tej wpłaty. W takiej sytuacji należało uznać roszczenie powoda za zasadne w całości , gdyż pozwany – jak wyżej wskazano – nie przedstawił dowodów na to , iż faktycznie dokonał zapłaty kwoty 23.332,40 zł.

Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 kpc zmienił zatem zaskarżony wyrok w pkt 2 i 3 , zasądzając od pozwanego na rzecz powoda dalszą kwotę 23.332,40 zł wraz z dochodzonymi odsetkami , jak również – mając na względzie treść pkt 3 zaskarżonego wyroku – ustalił w oparciu o art. 98 kpc , iż pozwany jako przegrywający proces ponosi w całości koszty postępowania za I instancję , pozostawiając szczegółowe wyliczenie tychże kosztów referendarzowi sądowemu.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono w oparciu o art. 98 kpc. Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów należnych Skarbowi Państwa sąd odwoławczy wydał zaś na podstawie art. 98 kpc w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.