Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

UZASADNIENIE

Powódka G. J. domagała się zasądzenia od pozwanego (...) w W. kwoty 6.757 zł z ustawowymi odsetkami:

a)  6.257 zł od dnia 12 maja 2012 r. do dnia zapłaty,

b)  500,00 zł od dnia 4 października 2012 r. do dnia zapłaty

a także zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka podała, iż jest nabywcą wierzytelności przysługującej B. B. (1) z tytułu szkody komunikacyjnej z dnia 11 kwietnia 2012 r. wyrządzonej w jej pojeździe marki N. o nr rej. (...) przez kierowcę ubezpieczonego w zakresie odpowiedzialności cywilnej w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność, co do zasady i wypłacił poszkodowanej odszkodowanie według kosztorysu w kwocie 8.830,55 zł, podczas gdy zgodnie z ustaleniami rzeczoznawcy, rzeczywiste koszty naprawy pojazdu wyniosły 15.088,31 złotych. Powódka poniosła koszty sporządzenia tej ekspertyzy w kwocie 500,00 zł netto.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W ocenie pozwanego odszkodowanie w wysokości 8.830,55 zł brutto w pełni kompensowało szkodę poniesioną przez poszkodowaną. Pozwany zarzucał, iż powódka nie udowodniła, czy poszkodowana naprawiała uszkodzony samochód oraz jakie koszty poniosła z tytułu naprawy pojazdu. Pozwany podał, iż powódka nie wykazała, że naprawa została wykonana w oparciu o oryginalne czy alternatywne części zamienne, a poszkodowana nie przedłożyła faktur z za części jak i rachunków z tytułu naprawy pojazdu.

W piśmie procesowym z dnia 30 września 2013 r. pozwany podnosił zarzut braku legitymacji procesowej po stronie powódki.

W piśmie procesowym z dnia 23 grudnia 2013 r. M. T. oświadczył, iż wstępuje do procesu w charakterze powoda.

W piśmie procesowym z dnia 3 kwietnia 2014 r. pozwany podał, iż powód M. T. jest rzeczoznawcą samochodowym wpisanym na listę rzeczoznawców. Przyznanie powodowi zwrotu kosztów prywatnej opinii stanowiłoby nieuzasadnione zwiększenie zakresu szkody.

Wyrokiem z 27 maja 2014 r. Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda M. T. kwotę 6.757,00 zł z ustawowymi odsetkami od kwot:

a)  6.257 zł od dnia 12 maja 2012 r. do dnia zapłaty,

b)  500,00 zł od dnia 4 października 2012 r. do dnia zapłaty,

A ponadto oddalił powództwo wniesione przez G. J. i zasądził od niej na rzecz pozwanego kwotę 1.217 zł tytułem kosztów procesu. Sąd Rejonowy nakazał też w wyroku pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Oddziału Finansowego Sądu Rejonowego w Bydgoszczy nieuiszczoną część zaliczki w kwocie 31,22 zł.

Sąd wydał rozstrzygnięcie w oparciu o następujące ustalenia i wnioski:

W dniu 11 kwietnia 2012 r. w wyniku zdarzenia komunikacyjnego został uszkodzony samochód marki N. (...) należący do poszkodowanej B. B., a sprawca szkody był ubezpieczony u pozwanego od odpowiedzialności cywilnej. Pozwany ubezpieczyciel przeprowadził postępowanie likwidacyjne i ustalił, iż koszty naprawy uszkodzonego pojazdu wyniosły 8830,55 zł. Pozwany ustalił stawki robocizny za prace lakiernicze i blacharskie w wysokości 50,00 zł netto za godzinę oraz zastosował „urealnienie” części zamiennych w wysokości 30%.

Pojazd poszkodowanej był uszkodzony jeszcze przed kolizją z 11 kwietnia 2012 r. (bok pojazdu). Poszkodowała naprawiła pojazd po pierwszej kolizji. Po drugiej kolizji poszkodowana naprawiała samochód przy pomocy swojego brata, który jest blacharzem. Poszkodowana wydała na naprawę tego pojazdu około 15.000,00 zł, a kupnem części zamiennych zajmował się jej małżonek (dowód: zeznania świadka B. B. – k. 81 – 82 akt)

W dniu 23 sierpnia 2012 r. poszkodowana B. B. zbyła swoją wierzytelność wobec pozwanego z tytułu odszkodowania za uszkodzenie samochodu marki N. (...) na rzecz powódki G. J.. Powódka G. J. zleciła rzeczoznawcy M. T. sporządzenie prywatnej opinii dotyczącej ustalenia kosztu naprawy pojazdu. Według tejże opinii koszty naprawy pojazdu wynosiły kwotę 15.088,31 zł brutto. Rzeczoznawca ustalił także, iż pozwany dokonał zaniżenia kalkulacji naprawy uszkodzonego pojazdu w zakresie kosztów części zamiennych o 30% oraz zaniżył koszty robocizny. Za sporządzenie tej prywatnej opinii powódka zapłaciła 500,00 zł netto

Powódka G. J. wezwała pozwanego do dopłaty do odszkodowania kwoty 6.257,76 zł, kwoty 500 zł z tytułu kosztów netto wykonania prywatnej. Pozwany nie zgodził się spełnić żądanie powódki.

W dniu 8 lipca 2013 r. powódka G. J. wniosła do tut. Sądu pozew w niniejszej sprawie, którego odpis doręczony został pozwanemu w dniu 16 sierpnia 2013 r. Uprzednio, to jest 31 lipca 2013 r. powódka G. J. zbyła na rzecz powoda M. T. prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo pod nazwą (...).

Sąd ustalił, że uzasadniony technicznie koszt naprawy samochodu osobowego marki N. (...) przy zastosowaniu oryginalnych części zamiennych w kwietniu 2012 r. wynosiłby 15.095,08 zł brutto. Średnie stawki robocizny w za prace blacharskie i lakiernicze na lokalnym rynku wynosiły 100,00 i 110,00 zł netto. Pozwany bezzasadnie zaniżył ceny części zamiennych o 30%, a materiału lakierniczego o 50%.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedstawionych przez strony, które nie budziły wątpliwości, co do swej autentyczności i nie były kwestionowane przez strony, na podstawie zeznań świadka B. B.,
a także na podstawie opinii biegłego S. G..

Powódka, która zbyła przedsiębiorstwo do majątku którego należała dochodzona wierzytelność przed doręczeniem pozwu pozwanemu, wystąpiła z wnioskiem o zawiadomienie przez Sąd M. T. o toczącym się procesie w niniejszej sprawie. M. T. wyraził zgodę na wstąpienie do niniejszego procesu po stronie powodowej w trybie art. 196 k.p.c. Także pozwany wyrażał zgodę na wstąpienie M. T. do procesu, podnosząc jednocześnie uzasadniony zarzut braku legitymacji powódki. Skoro bowiem przed zawiśnięciem sporu, doszło do zbycia wierzytelności na rzecz tego ostatniego, to wynikające stąd roszczenie nie przysługiwało już powódce lecz jej następcy prawnemu, a powództwo w stosunku do powódki, która nie cofnęła pozwu i nie została za zgodą stron zwolniona od udziału w sprawie, z tego względu należało oddalić.

Sąd Rejonowy zważył, że zgodnie z art. 509 k.c. powódka nabyła od poszkodowanego jego roszczenie wobec pozwanego na podstawie umowy przelewu tej wierzytelności, co skutkowało wstąpieniem powódki w prawa i obowiązki wierzyciela.

Sąd zważył, iż stosownie do treści art. 822 § 1 k.c. w wykonaniu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pozwany przyjął odpowiedzialność za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność ponosi ubezpieczony. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 805 § 1 i 2 k.c.). Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej są: zdarzenie, z którym przepis prawny łączy odpowiedzialność odszkodowawczą, powstanie szkody oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem i szkodą (art. 361 k.c.). W przypadku wystąpienia wymienionych przesłanek naprawienie szkody, przez podmiot do tego zobowiązany, powinno polegać na przywróceniu w majątku poszkodowanego stanu rzeczy naruszonego zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może przewyższać jednak wysokości faktycznie poniesionej szkody. Umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków (art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych).

W wypadku uszkodzenia rzeczy w stopniu umożliwiającym przywrócenie jej do stanu poprzedniego, osoba odpowiedzialna za szkodę obowiązana jest zwrócić poszkodowanemu "wszelkie celowe, ekonomicznie uzasadnione wydatki, poniesione w celu przywrócenia stanu poprzedniego, do których wydatków należy zaliczyć także koszt nowych części i innych materiałów, jeżeli ich użycie było niezbędne do naprawienia uszkodzonej rzeczy"(wyrok SN z dnia 20 listopada 1970 r., II CR 425/72 (OSNCP 1973. nr 6, poz. 111).

W ocenie Sądu obowiązek odszkodowawczy ubezpieczyciela aktualizuje się z chwilą wyrządzenia poszkodowanemu szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu i czy w ogóle zamierza go naprawić (por. uchwałę SN z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSNC 2002, nr 6, poz. 74).

W przedmiotowej sprawie, strony sporządzając kosztorysy naprawy uszkodzonego pojazdu uwzględniły ten sam zakres uszkodzeń, a różnica w ustalonych przez strony kosztach naprawy tego pojazdu wynikała z nieuzasadnionego zaniżenia przez pozwanego wartości części zamiennych oraz zaniżenia stawek za robociznę w stosunku do średnich stawek robocizny obowiązujących na terenie B. i okolic. Pozwany nie udowodnił także, iż samochód marki N. (...) posiadał nie naprawione uszkodzenia będące skutkiem wcześniejszej kolizji z udziałem tego pojazdu, które byłyby tożsame z uszkodzeniami z kolizji z dnia 11 kwietnia 2012 r.

W świetle ustaleń Sądu obliczone przez pozwanego odszkodowanie nie pozwoliłby na dokonanie napraw koniecznych dla przywrócenia rzeczy do stanu poprzedniego, co oznaczało, że pojazd ma być sprawny technicznie i zapewnić poszkodowanej komfort jazdy w takim stopniu, jak przed zdarzeniem. Wobec powyższego wydatek konieczny, obejmujący uzasadnione technicznie koszty naprawy pojazdu w kwietniu 2012 r. wynosił kwotę 15.095,08 zł brutto, więc różnica pomiędzy wypłaconym przez pozwanego odszkodowaniem, a kosztem naprawy pojazdu wyniosła 6.264,53 zł. Sąd zaakceptował pogląd biegłego, który przyjął niezbędność zastosowania oryginalnych części zamiennych (por. uchwałę SN z dnia 12 kwietnia 2012 r. III CZP 80/11, LEX nr 1129783, www.sn.pl, Biul. SN 2012/4/5). Ponieważ strona powodowa żądała zwrotu kosztów naprawy pojazdu w kwocie 6.257,00 zł, więc Sąd nie mógł orzec ponad żądanie (art. 321 § 1 k.p.c.).

Sąd podzielił także pogląd wyrażony w orzecznictwie Sądu Najwyższego, iż odszkodowanie, przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, może - stosownie do okoliczności sprawy - obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2004 r., III CZP 24/2004, Lex Polonica nr 367046, Biuletyn Sądu Najwyższego 2004/5). W zawiązku z powyższym, skoro powódka wstąpiła w prawa i obowiązki poszkodowanej B. B., to mogła się domagać także zwrotu kosztów ekspertyzy wykonanej przez M. T., ponieważ powyższa ekspertyza została zlecona przez powódkę w związku z nabyciem wierzytelności przysługującej poszkodowanej wobec powoda.

W konsekwencji Sąd Rejonowy na podstawie art. 822 § 1 k.c. zasądził od pozwanego na rzecz powoda M. T. żądaną kwotę wraz z odsetkami, o których orzekł zgodnie z art. 481 k.c. (pkt. I wyroku), przyjmując, że Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. (art. 14 ust. 2 z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych).

Sąd oddalił powództwo wobec powódki G. J. i na podstawie art. 196 § 2 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i zasądził od niej na rzecz pozwanego koszty procesu, które obejmowały opłatę skarbową od pełnomocnictwa oraz wynagrodzenie pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym (pkt. II wyroku).

Na podstawie art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał pobrać od pozwanego kwotę 31,22 zł na rzecz Skarbu Państwa tytułem nieziszczonej części zaliczki na koszty opinii biegłego (pkt. III wyroku).

Apelację od wyroku wniósł pozwany (...) w W., który zaskarżył wyrok co do kwoty 500 zł wraz z odsetkami, tj. kosztów wykonania kalkulacji naprawy uszkodzonego pojazdu.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

- naruszenie przepisu art. 361 kc poprzez jego niewłaściwą interpretację i uznanie, że
w zakres pojęciowy szkody wchodzi poniesienie przez przedsiębiorcę zawodowo zajmującego się wyceną kosztów naprawy, będącego rzeczoznawcą samochodowym, wieloletnim likwidatorem szkód komunikacyjnych, kosztów sporządzenia kalkulacji do szkody,

- naruszenie przepisu art. 354 kc poprzez nieuwzględnienie obowiązku współdziałania wierzyciela z dłużnikiem w toku likwidacji szkody i niezwiększania rozmiaru szkody,

W oparciu o powyższe zarzuty, skarżący domagał się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonym zakresie oraz zasądzenia kosztów postępowania na jego rzecz od powoda, a także zasądzenia na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o oddalenie apelacji w całości oraz o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja pozwanego okazała się bezzasadna.

Rację należy przyznać powodowi M. T., że pozwany pominął istotną okoliczność, iż pierwotnie wierzytelność od poszkodowanej nabyła G. J., która w postępowaniu przedsądowym zleciała wydanie ekspertyzy rzeczoznawcy i poniosła jej koszty. Powód wstąpił do spawy już w toku postępowania.

Powód nabył od G. J. przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 ¹ kc.
W art. 55 ² kc ustawodawca wprowadził domniemanie, że nabycie przedsiębiorstwa obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, z takimi tylko wyłączeniami, jakie wynikają z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. Ustawodawca przyjął tym samym zasadę jednoczesnego zbycia w jednej czynności prawnej całego przedsiębiorstwa jako kompleksu składników niematerialnych i materialnych.

Umowa sprzedaży przedsiębiorstwa z dnia 31 lipca 2013 r. wprost przewidywała w § 3, że w skład nabytego przedsiębiorstwa wchodziły należności i zobowiązania wynikające
z zawartych przez G. J. umów. Stąd obejmowała również przedmiotową wierzytelność dotyczącą kosztów kalkulacji naprawy uszkodzonego pojazdu.

W tej sytuacji zarzuty apelacji nie były trafne, nie dotyczyły bowiem okoliczności przedmiotowej sprawy, gdyż to nie powód nabył bezpośrednio od poszkodowanej wierzytelność i w postępowaniu przed sądowym zlecił opracowanie ekspertyzy rzeczoznawcy, choć jak twierdził pozwany, sam posiadał takie kompetencje.

Należy przypomnieć, że w sprzeciwie z dnia 22 sierpnia 2013 r., który pozwany wniósł wobec nakazu zapłaty wydanego w związku z pozwem wniesionym przez G. J., pozwany nie kwestionował roszczenia pozwu o zwrot kosztów prywatnej ekspertyzy.

Pełnomocnik pozwanego w piśmie z dnia 30 września 2013 r. podniósł zarzut braku legitymacji procesowej powódki z uwagi na zbycie przez nią jej przedsiębiorstwa na rzecz M. T., wraz z przedmiotową wierzytelnością.

Pismem z dnia 30 października 2013 r. pełnomocnik powodów złożył wniosek o zawiadomienie M. T. o toczącym się postępowaniu w celu wstąpienia do sprawy w charakterze powoda. Takie postanowienie Sąd Rejonowy wydał na rozprawie w dniu 13 grudnia 2013 r. Natomiast powód M. T. pismem z dnia 23 grudnia 2013 r. oświadczył, że wstępuje do sprawy w charakterze powoda. Pozwany dopiero w piśmie z dnia 3 kwietnia 2014 r. podniósł zarzut, że pozwany M. T. jest certyfikowanym rzeczoznawcą samochodowym i dlatego zakwestionował roszczenie pozwu o zapłatę kwoty 500 zł tytułem zwrotu kosztów poniesionych przed procesem przez G. J. na wycenę kosztów naprawy przez rzeczoznawcę. Pomijając nawet powołane wyżej okoliczności sprawy wskazać należy na dyspozycję przepisu art. 207 § 6 kpc, z którego wynika, że Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w pozwie, odpowiedzi na pozew lub dalszym piśmie przygotowawczym bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. Zdaniem Sądu Okręgowego zarzut podniesiony przez pozwanego dopiero w piśmie z 3 kwietnia 2014 r., po czterech miesiącach od wstąpienia M. T. do sprawy w charakterze powoda, był oczywiście spóźniony i podlegał pominięciu na mocy cytowanego przepisu przez Sąd Rejonowy. Również z tych względów apelacja pozwanego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Dlatego na podstawie art. 385 kpc Sąd Okręgowy apelację oddalił jako bezzasadną.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono zgodne z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu na podstawie art. 98 kpc i art. 99 kpc. Na koszty powoda składało się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 60 zł, zgodnie z postanowieniami § 12 ust. 1 pkt 1) w zw. z § 6 pkt 1) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zmianami) w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.