Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

UZASADNIENIE

Powódka D. G. wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) sp. z.o.o. kwoty 8.500 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 września 2014 r. Nadto powódka wniosła o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 26 listopada 2014 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu. Sprzeciw od powyższego orzeczenia wniosła pozwana domagając się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych.

Sąd Rejonowy ustalił , iż strony zawarły ustną umowę odnośnie wykonania tynku ognioochronnego. Cenę za wykonanie natrysku ogniochronnego uzgodniono na 16.000 zł netto. Ponieważ powódka nie znała pozwanej to kwota 10.000 zł miała zostać zapłacona przed rozpoczęciem prac, a pozostała kwota 6.000 zł po ich zakończeniu. W dniu 24 lipca 2014 r. powódka wystawiła pozwanej fakturę na kwotę 6.150 zł brutto tytułem zaliczki do oferty z dnia 23 lipca 2014 r. Tego samego dnia pozwana przelała na rachunek powódki kwotę 6.150 zł tytułem w/w faktury. Podczas rozpoczęcia prac pozwana dopłaciła zaliczkę do kwoty 10.000 zł. Przedstawiciel zamawiającego (...) sp. z o.o. protokołem z dnia 4 sierpnia 2014 r. odebrał bez zastrzeżeń roboty realizowane przez powódkę w okresie od 28 lipca 2014 r. do 1 sierpnia 2014 r. W dniu 7 sierpnia 2014 r. powódka wystawiła pozwanej fakturę na kwotę 12.300 zł brutto tytułem wykonanego tynku ognioochronnego. Pismem z dnia 3 września 2014 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 8500 zł.

Sąd Rejonowy dokonał powyższych ustaleń faktycznych na podstawie powołanych dokumentów prywatnych, zeznań świadka J. G. i okoliczności bezspornych. Dokumenty prywatne nie budziły wątpliwości co do ich autentyczności, a Sąd uznał je za wiarygodne. Sąd dał wiarę zeznaniom świadka J. G. , wiarygodne dla Sądu były również zeznania powódki, ale nie wniosły one nic istotnego do sprawy. Pozwana nie kwestionowała wykonania przez powódkę tynku ogniochronnego a poza sporem w sprawie pozostawał także fakt zawarcia pomiędzy stronami umowy w formie ustnej.

Sąd Rejonowy zważył , iż strony łączyła umowa o dzieło. W przedmiotowej sprawie powódka zobowiązał się do świadczenia usługi polegającej na wykonaniu tynku ogniochronnego, a z kolei pozwana zobowiązała się do dokonania zapłaty za wykonaną usługę. Podstawą płatności miały być faktury VAT wystawiane przez powódkę. Sporna w sprawie była według pozwanej kwestia wysokości wynagrodzenia przysługującego powódce za wykonaną usługę. Pozwana w sprzeciwie zakwestionowała bowiem kwotę wynagrodzenia powódki, podając, że wynegocjowana przez strony stawka to 150 zł za 1 m ² pokrycia przeciwogniowego, a nie jak przyjęła powódka 200 zł za 1 m ². Z przedstawionego przez powódkę maila z dnia 23 lipca 2014 r. wynika, że powódka zgodziła się wykonać usługę dla pozwanej za cenę 16.000 zł netto. Z tego kwota 10.000 zł miało być płatna przed rozpoczęciem prac, a pozostała kwota 6.000 zł po zakończeniu prac. Nadto z przedłożonych przez powódkę dokumentów i zeznań świadka J. G. wynika, że pozwana zapłaciła łącznie 10.000 zł umówionej zaliczki. Tymczasem logika i doświadczenie życiowe jednoznacznie wskazują, że pozwana nie uiszczałaby następnego dnia po otrzymaniu od powódki wyceny wykonania pokrycia przeciwogniowego części zaliczki i nie uiściłaby reszty zaliczki przed rozpoczęciem prac, gdyby nie akceptowała ustalonego ryczałtowego wynagrodzenia. Co więcej, gdyby nawet przyjąć hipotetycznie, że powódka zastosowała stawkę 200 zł za 1 m ², zamiast 150 zł za 1 m ² to z matematycznego wyliczenia wynika, że pozwana za całość prac wykonanych przez powódkę powinna zamiast kwoty 18.450 zł (faktura (...) na kwotę 12.300 zł i faktura (...) na kwotę 6.150 zł) zapłacić kwotę 13.837,50 zł. Tymczasem pozwana uiściła powódce łącznie tylko kwotę 10.000 zł.

Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału procesowego spoczywa na stronach (art. 232, art. 3 k.p.c., art. 6 k.c.). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem. Wynikająca z art. 6 k.c. reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może jednak być rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, spoczywa on na stronie powodowej. Jeżeli strona powodowa udowodniła fakty przemawiające za zasadnością powództwa, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających jej zdaniem oddalenie powództwa (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 30 września 2010 r., sygn. I ACa 572/10).

W niniejszej sprawie powódka wykazała niemal w całości, za wyjątkiem kwoty 50 zł, zasadność dochodzonej kwoty, przedstawiając wiarygodne i spójne dowody. Natomiast pozwana nie sprostała ciężarowi dowodu i nie wykazała, że powódce żądanie nie przysługuje. Podkreślić przy tym należy, że w świetle poczynionych ustaleń twierdzenia pozwanej zawarte w sprzeciwie jawią się jako gołosłowne i nieprawdziwe. Mając na uwadze ustalony stan faktyczny sprawy Sąd na rozprawie w dniu 22 czerwca 2015 r. pominął dowód z zeznań świadka K. B. jako prowadzący wyłącznie do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania. Dodać należy, że pismo procesowe pozwanej datowane na 14 maja 2015 r. zostało nadane na poczcie dopiero dnia 19 maja 2015 r., a więc na 3 dni przed rozprawą, i wpłynęło do VIII Wydziału Gospodarczego Sądu Rejonowego w Bydgoszczy w dniu 22 maja 2015 r., a zostało przedłożone do akt sprawy już po zamknięciu rozprawy i wydaniu wyroku. Nadmienić należy także, że pozwana nadając pismo dopiero na 3 dni przed rozprawą powinna liczyć się z tym, że może ono nie dojść nas czas do akt sprawy. Pozwana nadając pismo po 5 dniach od jego sporządzenia wykazała się brakiem zapobiegliwości, która powinna cechować ją jako przedsiębiorcę.

Ponieważ faktura (...) opiewała na kwotę 12.300 zł, a faktura (...) na kwotę 6.150 zł, co daje łączną kwotę 18.450 zł to mając na uwadze wpłaconą przez pozwaną zaliczkę do zapłaty pozostało 8.450 zł. Mając powyższe na uwadze Sąd , na podstawie art. 627 k.c. zasądzono od pozwanej na rzecz powódki kwotę 8.450 zł. Na podstawie art. 481 § 1 i 2 zd. 1 k.c. zgodnie z żądaniem pozwu zasądzono ponadto od kwoty należności głównej odsetki ustawowe od dnia 8 września 2014 r. do dnia zapłaty. Na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. Sąd w pkt 2 wyroku umorzył postępowanie co do kwoty 50 zł wobec cofnięcia przez powódkę pozwu w tym zakresie ze zrzeczeniem się roszczenia. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. w zw. z art. 98 i 99 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana zarzucając naruszenie :

a)  art. 217 § 1 i 2 k.p.c. oraz art. 245 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez nieprzeprowadzenie wnioskowanych przez pozwaną dowodów, zmierzających do udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy tj. treści ustnej umowy zawartej przez strony w tym zwłaszcza wysokości wynagrodzenia należnego powódce za wykonane prace w postaci: dowodu z dokumentu- maila wysłanego przez powódkę do pozwanego w dniu 23.07.2014 r. o godz. 14.05 załączonego przez pozwaną do pisma procesowego z dnia 14.05.2015 r., , dowodu z dokumentu - pisma inwestora (...) Sp. z o.o. załączonego przez pozwaną w piśmie procesowym z dnia 14.05.2015 r.

b)  art. 505 ⁷ k.p.c poprzez nierozpoznanie przez Sąd Rejonowy sprawy w trybie zwykłym i nie dopuszczenie dowodu z opinie biegłego z zakresu wyceny prac budowlanych mimo wniosku pozwanej w tej sprawie zawartego w sprzeciwie od nakazu zapłaty i istnieniem okoliczności uzasadniających przeprowadzenie takiego dowodu (brak pisemnej umowy, brak przedłożenia przez powódkę dokumentu potwierdzającego wysokość ustalonego wynagrodzenia, brak potwierdzenia przez pozwaną warunków umowy)

c)  art. 235 § 1 k.p.c oraz art. 263 k.p.c poprzez nieuwzględnienie uzasadnionego wniosku pozwanej o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania strony w ramach pomocy prawnej, mimo złożenia przez pozwaną stosownego wniosku w tej sprawie wraz z dokumentacja medyczną potwierdzającą istnienia podstaw do przeprowadzenia dowodu w tej formy przeprowadzenia dowodu co w konsekwencji skutkowało pominięciem przeprowadzenia tego dowodu mającego istotne znaczenia dla wyjaśnienia okoliczności spornych.

d)  art. 232 k.p.c w zw. z art. 6 k.c, art. 233 § 1 k.p.c poprzez przyjęcie za udowodnione przez powódkę, faktu iż należne jej wynagrodzenie za wykonane prace na podstawie faktury VAT nr (...) wynosi 18.450 zł podczas, gdy przedmiotowa faktura VAT nie została zaakceptowana przez pozwaną, powódka nie przedstawiła innego wiarygodnego dowodu potwierdzającego wysokość należnego jej od pozwanej wynagrodzenia, natomiast ciężar udowodnienia tych faktów zgodnie z art. 6.k.c obciążał powódkę nie zaś pozwaną.

e)  art. 200 § 1 k.p.c w zw. z art. 34 k.p.c w zw. z art. 454 k.c w zw. z art. 27 § 1 k.p.c poprzez brak przekazania przez Sąd Rejonowy sprawy do Sądu Rejonowego w Krakowie Wydział V Gospodarczy mimo podniesionego przez pozwaną zarzutu niewłaściwości miejscowej Sądu Rejonowego w Bydgoszczy do rozpatrzenia niniejszej sprawy.

Pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości zasadzając od powódki na rzecz pozwanej koszty procesu zgodnie z normami przepisanymi , ewentualnie o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania celem uzupełnienia postępowania dowodowego oraz o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości, zniesienie postępowania przed sądem I instancji i przekazanie sprawy do rozpoznania właściwemu sądowi , zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanej kosztów procesu za obie instancje w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Powódka w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja okazała się uzasadniona o tyle , iż doprowadziła do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Za słuszny należy uznać w szczególności zarzut naruszenia art. 217 § 1 i 2 k.p.c. oraz art. 227 k.p.c. poprzez nieprzeprowadzenie zawnioskowanych przez pozwaną dowodów. Sąd Rejonowy nie przeprowadził takich dowodów wskazanych przez pozwaną w piśmie wysłanym 18 maja 2015 r. , w postaci maila wysłanego przez powódkę do pozwanego w dniu 23.07.2014 r. oraz pisma inwestora (...) , zmierzających niewątpliwie do ustalenia treści ustnej umowy zawartej przez strony , w tym zwłaszcza wysokości wynagrodzenia należnego powódce za wykonane prace. Okolicznością sporną w niniejszej sprawie była właśnie kwestia wysokości wynagrodzenia powódki. Jak słusznie wskazała pozwana , dowody te pozostają w sprzeczności z twierdzeniami strony powodowej, iż należne jej wynagrodzenie za wykonane prace na podstawie faktury VAT nr (...) wynosiło 18.450 zł. Mają więc istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

Należy wskazać , iż pozwana złożyła powyższe wnioski dowodowe w odpowiedzi na pismo powódki z 30 kwietnia 2015 r. ,w którym powódka powołała się na wiadomość mailową z dnia 23 lipca 2014 r. , której wcześniej nie przedstawiła jako dowód. W myśl zaś art. 217 § 2 kpc , sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich we właściwym czasie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. W doktrynie ( por. komentarz do art. 217 kpc , M. Manowska Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis 2013 ) wskazuje się , że potrzeba późniejszego powołania okoliczności faktycznych, zarzutów i wniosków dowodowych może wynikać m in. ze zmiany sytuacji procesowej na skutek przekształceń podmiotowych i przedmiotowych powództwa albo na skutek rozwoju postępowania dowodowego. Taka zmiana sytuacji procesowej nastąpiła niewątpliwie wskutek złożenia wniosków dowodowych w piśmie powódki stanowiącym odpowiedź na sprzeciw. Pozwana działała wtedy bez zawodowego pełnomocnika , nie doręczono jej w związku z tym skutecznie pisma powódki z 30 kwietnia 2015 r. ( art. 132 § 1 kpc ). Sąd nie zobowiązywał też pozwanej do ustosunkowania się do owego pisma. Nie można zatem pozwanej zarzucać działania z opóźnieniem. Pismo pozwanej niewątpliwie zostało dołączone do akt po ogłoszeniu wyroku , tak więc sąd nie miał możliwości się z nim zapoznać i w takich okolicznościach sprawy miał prawo przypuszczać , iż możliwe jest zamknięcie rozprawy i ogłoszenie wyroku. Jednakże pozwana nie może ponosić wskutek tego negatywnych konsekwencji okoliczności, iż pismo to zostało z opóźnieniem dołączone do akt sprawy, mimo, iż wpłynęło do Sądu przed zamknięciem rozprawy.

W taki stanie rzeczy zasadne było także rozważenie przeprowadzenia dowodu z zeznań K. B. w drodze pomocy prawnej o ile zachodziłyby ku temu podstawy. Ten wniosek nie był spóźniony , gdyż wpłynął przed zamknięciem rozprawy a sam dowód z zeznań K. B. zgłoszono już w sprzeciwie. Pozwana działając bez zawodowego pełnomocnika nie miała obowiązku wcześniejszego zgłaszania wniosku o przesłuchanie K. B. w drodze pomocy sądowej.

Co prawda powyższe wnioski dowodowe nie zostały przez stronę pozwaną złożone na urzędowym formularzu , zgodnie z 505 ² kpc. W takiej sytuacji należy jednak postąpić z nimi zgodnie z art. 130 ¹ § 1 kpc i zwrócić dopiero w sytuacji nieuzupełnienia braków formalnych.

Niezasadny okazał się natomiast zarzut naruszenia przepisów o właściwości miejscowej ( art. 34 kpc w zw. z art. 45 4 k.c. ), gdyż pozwana nie wykazała , iż ewentualne naruszenie tych przepisów mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Tylko bowiem takie naruszenie przepisów postępowania może stanowić skuteczny zarzut odwoławczy.

Sąd Okręgowy nie mógł się odnieść natomiast do zarzutu apelacyjnego dotyczącego pominięcia dowodu z opinii biegłego , gdyż Sąd I instancji nie uzasadnił swego stanowiska w tej mierze. Niemożliwa była zatem ocena tej decyzji Sądu Rejonowego.

Wobec nieprzeprowadzenia postępowania dowodowego w całości , nie było zatem możliwe ustalenie przez Sąd Rejonowy stanu faktycznego zgodnie z art. 233 § 1 kpc, gdyż wymaga to rozważenia zebranego w sposób prawidłowy całego materiału dowodowego. Zgodnie zaś z art. 505 ¹¹ § 1 kpc , sąd drugiej instancji w postępowaniu uproszczonym nie przeprowadza postępowania dowodowego , z wyjątkiem dowodu z dokumentu. Wyjątek zawarty w § 2 tego przepisu dotyczy bowiem okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, z których strona nie mogła skorzystać przed sądem pierwszej instancji. Przepis ten nie ma zastosowania w niniejszej sprawie , gdyż wnioski dowodowe pozwana złożyła w toku postępowania przed sądem I instancji. Sąd Okręgowy nie mógł zatem wydać orzeczenia reformatoryjnego.

W takiej sytuacji koniecznym , w myśl art. 386 § 4 kpc , stało się uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Bydgoszczy , pozostawiając temu Sądowi – na podstawie art. 108 § 2 kpc - rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej. Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Rejonowy wezwie pozwaną do uzupełnienia braków pism procesowych zgodnie z art. 130 ¹ § 1 kpc i – w przypadku ich uzupełnienia poprzez złożenie wniosków dowodowych na urzędowym formularzu – przeprowadzi zawnioskowane tam dowody , rozważając kwestię skorzystania z pomocy sądowej w przypadku przesłuchania K. B.. Sąd Rejonowy rozważy też kwestię dopuszczenia dowodu z opinii biegłego i przeprowadzi go , jeżeli uzna , iż okoliczności , które miałyby być ustalone na jego podstawie , będą miały znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Skutkować to będzie rozpoznaniem sprawy w trybie zwykłym ( art. 505 ⁷ kpc ). Sąd Okręgowy nie mógł się bowiem , z przyczyn wskazanych wyżej , odnieść do zarzutu apelacyjnego dotyczącego pominięcia dowodu z powyższej opinii. Tak przeprowadzone postępowanie dowodowe będzie mogło stanowić podstawę prawidłowego rozstrzygnięcia.

W związku z powyższym orzeczono jak w sentencji , na podstawie art. 386 § 4 kpc oraz art. 108 § 2 kpc.