Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

UZASADNIENIE

Powód W. D. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) w S. kwoty 22 632,00 zł z odsetkami w wysokości ustawowej od dnia 13 lipca 2016 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu wg norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, że zawarł z poszkodowaną M. C. umowę o przeniesieniu prawa do odszkodowania w zakresie zwrotu kosztów poniesionych przez poszkodowaną z tytułu najmu pojazdu zastępczego w związku z kolizją drogową z dnia 9 marca 2016 r. Powód podał, że w wyniku powyższego wypadku komunikacyjnego uszkodzony został pojazd marki (...) o nr rej. (...) będący pojazdem specjalistycznym przystosowanym do nauki jazdy. Powód podniósł, że poszkodowana w dniu 11 marca 2016 r. zawarła umowę najmu samochodu marki (...), który był pojazdem specjalistycznym przystosowanym do nauki jazdy. Powód wskazał, że pojazd ten uległ uszkodzeniu, więc poszkodowana od dnia 30 marca 2016 r. wynajęła kolejny pojazd zastępczy marki (...), a następnie pojazd (...). Łączny czas najmu pojazdów zastępczych wyniósł 60 dni, w okresie od dnia 11 marca 2016 r. do dnia 09 maja 2016 r. Pozwany po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego uznał swoją odpowiedzialność, co do zasady, i nie kwestionując wysokości stawki wypłacił odszkodowanie w wysokości 6 888,00 zł, uznając za zasadne 14 dni najmu pojazdu. Powód podkreślił, iż pozwany winien uznać swoja odpowiedzialność za wynajęcie pojazdu zastępczego od dnia szkody do dnia wypłaty odszkodowania oraz dodatkowo przez czas niezbędny do przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu poprzedniego. Powód stwierdził, że czas najmu pojazdu pozostawał w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą. Powód wskazał, iż całkowity koszt najmu pojazdu zastępczego wyniósł 29 520,00 zł, w związku z powyższym do zapłaty pozostała kwota 22 632,00 zł.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów sądowych według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, iż kwestionuje okres najmu pojazdu zastępczego. Pozwany podkreślił, iż uszkodzenia pojazdu były nieznaczne i można było je usunąć w uznanym w trakcie postępowania likwidacyjnego okresie 14 dni. Pozwany wskazał, iż wypłacona kwota 6 888,00 zł w całości wyczerpuje roszczenia związane z zaistniałym zdarzeniem.

W piśmie procesowym z dnia 26 października 2016 r. powód podtrzymał wszelkie żądania pozwu. Powód podkreślił, iż osoba poszkodowana ma prawo do najęcia pojazdu zastępczego od dnia powstania szkody do dnia wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela oraz dodatkowo przez czas niezbędny do przywrócenia pojazdu do stan poprzedniego. Powód stwierdził, iż pozwany jako Ubezpieczyciel nie może oczekiwać w ramach lojalnego zachowania ubezpieczonego takich działań, które polegałyby na wykładaniu własnych pieniędzy na naprawę pojazdu. Powód wskazał, iż pozwany nie przedłożył bankowego potwierdzenia wypłaty odszkodowania, co uniemożliwi ustalenie chwili wystąpienia kulminacyjnego momentu dla uzasadnionego okresy najmu pojazdu zastępczego. Powód podał, iż pozwany w sposób zupełnie nieuprawniony próbuje ograniczyć uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego do technologicznego okresu naprawy, tymczasem analiza czasu niezbędnego dla najmu pojazdu musi uwzględniać czas technologiczny, jak i wymienione wyżej okoliczności.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 12 września 2017 r. sygn. akt VIII GC 2115/16 orzekł, że:

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3 936,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 lipca 2016 roku,

II.  oddala powództwo w pozostałej części,

III.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3 162,55 zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

IV.  nakazuje zwrócić powodowi kwotę 152,40 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki na poczet dowodu z opinii biegłego.

Orzeczenie to oparł na następujących ustaleniach faktycznych oraz rozważaniach natury prawnej:

W dniu 9 marca 2016 r. samochód poszkodowanej M. C. marki (...) o nr rej. (...) będący pojazdem specjalistycznym przystosowanym do nauki jazdy i wykorzystywany do prowadzenia przez nią działalności gospodarczej, został uszkodzony przez kierowcę ubezpieczonego u pozwanego w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody spowodowane ruchem pojazdów.

Poszkodowana w dniu 11 marca 2016 r. zawarła z powodem umowę najmu samochodu zastępczego, na podstawie, której poszkodowana najęła samochód zastępczy marki (...), będący pojazdem specjalistycznym przystosowanym do nauki jazdy. Czynsz za najem pojazdu wynosił 400,00 zł netto za dobę. Powód w dniu 29 marca 2016 r. wystawił poszkodowanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 9 348,00 zł brutto z tytułu najmu pojazdu zastępczego przez okres 19 dni po 400 zł netto za dobę.

Poszkodowana w dniu 30 marca 2016 r. zawarła z powodem kolejną umowę najmu samochodu zastępczego, na podstawie, której poszkodowana najęła samochód zastępczy marki (...), będący pojazdem specjalistycznym przystosowanym do nauki jazdy. Czynsz za najem pojazdu wynosił 400,00 zł netto za dobę. Powód w dniu 12 kwietnia 2016 r. wystawił poszkodowanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 6 888,00 zł brutto z tytułu najmu pojazdu zastępczego przez okres 14 dni po 400 zł netto za dobę.

Poszkodowana w dniu 13 kwietnia 2016 r. zawarła z powodem kolejną umowę najmu samochodu zastępczego, na podstawie, której poszkodowana najęła samochód zastępczy marki (...), będący pojazdem specjalistycznym przystosowanym do nauki jazdy. Czynsz za najem pojazdu wynosił 400,00 zł netto za dobę. Powód w dniu 9 maja 2016 r. wystawił poszkodowanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 13 284,00 zł brutto z tytułu najmu pojazdu zastępczego przez okres 27 dni po 400 zł netto za dobę.

Poszkodowana zwróciła powodowi ostatni najęty pojazd marki (...) w dniu 9 maja 2016 r.

W dniu 9 maja 2016 r. poszkodowana M. C. zbyła na rzecz powoda swoją wierzytelność wobec pozwanego z tytułu odszkodowania w zakresie zwrotu kosztów poniesionych przez poszkodowanego z tytułu najmu pojazdu zastępczego.

Pozwany przeprowadził postępowanie likwidacyjne pod numerem szkody (...) i wypłacił powodowi odszkodowanie w wysokości 6 888,00 zł tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Pozwany uznał za zasadny czas wynajmu pojazdy zastępczego na okres 14 dni, na powyższy czas składa się: 3 dni technologicznego czasu naprawy oraz 11 dni związanych ze zgłaszaniem szkody, wykonaniem oględzin i weryfikacją kosztorysu oraz dodatkowe dni wolne. Pozwany nie kwestionował stawki za dzień najmu.

Powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 29 520,00 zł tytułem najmu pojazdu zastępczego.

Technologiczny czas naprawy wraz z okresem niezbędnym na sprowadzenie części organizację naprawy i wydanie pojazdu klientowi wynosi 22 dni kalendarzowych.

Powód W. D. nabył od poszkodowanej M. C. jej roszczenie wobec pozwanego na podstawie umowy przelewu tej wierzytelności, co skutkowało wstąpieniem powoda w prawa i obowiązki pierwotnego wierzyciela pozwanego.

Sąd Rejonowy w całości uznał za właściwe i uzasadnione ustalenia biegłego, który wskazał, że uzasadniony technologicznie i niezbędny czasokres naprawy pojazdu marki (...) o nr rej. (...) wynosił 22 dni kalendarzowych.

Odnosząc się, natomiast do granic odpowiedzialności ubezpieczyciela zdaniem Sądu I instancji, nie budzi wątpliwości, że chodzi tylko o refundację kosztów najmu za okres konieczny i niezbędny do naprawy samochodu, z uwzględnieniem rozsądnej proporcji pomiędzy korzyścią wierzyciela, a obciążeniem dłużnika. Podobnie orzekł Sąd Apelacyjny w Gdańsku w Wyroku z dnia 29 maja 2015 roku, sygn. akt I ACa 15/15: „W granicach normalnego następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda, mieści się obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez poszkodowanego na sfinansowanie korzystania z rzeczy zastępczej zgodnego z jej społeczno-gospodarczym przeznaczeniem. Na pozwanym ubezpieczycielu ciąży wobec poszkodowanego będącego właścicielem pojazdu uszkodzonego w wypadku drogowym i korzystającego z wynajmu pojazdu zastępczego obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, poza które wykraczają wydatki na wynajem auta luksusowego.”

Wierzyciel dochodzący naprawienia szkody w związku z najmem pojazdu zastępczego zdaniem Sadu Rejonowego powinien wykazać, że poniesienie kosztów najmu było celowe, koszty najmu zostały rzeczywiści poniesione, a wysokość poniesionych kosztów była w danej sytuacji uzasadniona ekonomicznie. Nie wszystkie jednak wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c.).

W ocenie Sądu Rejonowego powód nie udowodnił konieczności i celowości najmu pojazdu zastępczego na łączny okres 60 dni i korzystanie z niego. Taki czasokres nie znajduje uzasadnienia w świetle całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego w tym opinii biegłego jak również zasad doświadczenia życiowego. W ocenie Sądu I instancji poszkodowana, bezzasadnie wydłużyła okres najmu pojazdu zastępczego, a co za tym idzie świadomie przyczyniła się do zwiększenia szkody. Dodać należy, iż strona powodowa nie wnioskowała o przesłuchanie M. C. na okoliczność zasadności najmu pojazdu przez okres 60 dni. Tym samym Sąd Rejonowy nie miał żadnych podstaw, aby móc zweryfikować konieczność najmu przez ten czas i oparł się tym samym jedynie na opinii biegłego.

Ponadto zdaniem Sądu I instancji nie znajduje uzasadnienia stanowisko strony powodowej, iż naprawa pojazdu mogła rozpocząć się dopiero po otrzymaniu odszkodowania od ubezpieczyciela. Ustawodawca nałożył na ubezpieczycieli obowiązek rozpoznania zgłoszenia szkody w terminie 30 dni i wypłaty bezspornej kwoty odszkodowania w tym okresie. Nie jest to jednak okres tożsamy z wstrzymaniem się od naprawy pojazdu i korzystanie z pojazdu zastępczego. Naprawa powinna rozpocząć się niezwłocznie po dokonaniu oględzin pojazdu przez przedstawiciela ubezpieczyciela i przekazania kosztorysu. Żaden przepis ustawy nie daje poszkodowanemu prawa do wstrzymania się z rozpoczęciem naprawy do czasu wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela. Z doświadczenia życiowego Sądowi Rejonowemu znany jest bowiem fakt, iż wiele warsztatów naprawczych dokonuje naprawy pojazdu, a zapłatę otrzymuje bezpośrednio od Ubezpieczycieli. Nie jest, więc konieczne oczekiwanie z naprawą do momentu wypłaty odszkodowania, a jednocześnie poszkodowany nie jest obarczony koniecznością poniesienia kosztów naprawy z własnych środków.

W związku z powyższym, biorąc pod uwagę opinię biegłego, który wskazał, iż niezbędny czasokres naprawy wraz z czynnościami organizacyjnymi pojazdu marki (...) o nr rej. (...) wynosił 22 dni kalendarzowych, Sąd I instancji podzielił to stanowisko.

Tym samym, wysokość odszkodowania należnego powodowi powinna wynosić 10 824,00 zł [(22x 400,00 zł) x 23% VAT= 10.824,00 zł].

Pozwany zapłacił odszkodowanie w wysokości 6 888,00 zł wraz z podatkiem VAT i brak jest dowodów uzasadniających zastosowanie stawki netto, a zatem zasadnym jest dopłata odszkodowania w wysokości 3 936,00 zł. Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 822 § 1 k.c. Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3 936,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 13 lipca 2016 r. zgodnie z treścią żądania pozwu. Na podstawie art. 822 § 1 k.c. a contrario w zw. z art. 6 k.c. Sąd ten oddalił roszczenie powoda ponad kwotę 3 936,00 zł, albowiem powód nie udowodnił, że uzasadniony czas najmu pojazdu zastępczego przekraczał 22 dni.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. dokonując stosunkowego rozdzielenia kosztów i nakładając na strony obowiązek zwrotu kosztów postępowania w stosunku do stopnia wygrania sprawy. Mając na uwadze wartość przedmiotu sporu, a zasądzoną kwotę powód wygrał sprawę w 18%, zaś przegrał w 82%.

Koszty, jakie poniósł powód to kwota 6 196,60 zł. Na powyższą kwotę składa się kwota 1 132,00 zł tytułem opłaty od pozwu, kwota 4 800 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika ustalonego w oparciu o § 2 punkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2015, poz.1814 ze zm.), kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kwota 247,60 zł tytułem pobranej i wykorzystanej zaliczki na poczet przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego.

Pozwany zaś poniósł koszty w wysokości 5 217,00 zł. Na powyższą kwotę składa się kwota 4 800 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika ustalonego w oparciu o § 2 punkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2015, poz.1814 ze zm.), kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kwota 400,00 zł tytułem pobranej i wykorzystanej zaliczki na poczet przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego.

Mając na uwadze, iż powód wygrał sprawę w 18 % koszty mu należne wynoszą 1 115,39 zł, zaś należne koszty pozwanego wynoszą 4 277,94 zł. Odejmując koszty procesu powoda od kosztów procesu pozwanego otrzymano kwotę 3 162,55 zł, którą to kwotę Sąd Rejonowy zasądził od powoda na rzecz pozwanego w punkcie III wyroku.

Nadto, w pkt IV wyroku na podstawie art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 – tekst jedn. ze zm.) nakazano zwrócić powodowi ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 152,40 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki na poczet opinii biegłego.

Apelację od opisanego wyżej wyroku wniósł powód, który zaskarżył go w części co do punktu II. i III., zarzucając naruszenia przepisów postepowania to jest:

1.  art. 233 § 1 kpc poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego i uznanie, że:

- poszkodowanej nie przysługuje uprawnienie do wstrzymania się z naprawą uszkodzonego pojazdu do czasu wypłaty przez ubezpieczyciela odszkodowania za szkodę w pojeździe w sytuacji, gdy bezsprzecznie uszkodzony samochód nie nadawał się do dalszej eksploatacji, a zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą osoba poszkodowana ma prawo do wynajęcia pojazdu zastępczego od dnia powstania szkody do dnia wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela oraz dodatkowo przez czas niezbędny do przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego,

- naprawa powinna rozpocząć się niezwłocznie po dokonaniu oględzin pojazdu przez przedstawiciela ubezpieczyciela i pokazaniu kosztorysu, w sytuacji, gdy osoba poszkodowana nie ma obowiązku wykładania własnych pieniędzy na naprawę uszkodzonego pojazdu i dlatego też uprawniona jest wstrzymać jej rozpoczęcie do dnia wypłaty odszkodowania za uszkodzenie pojazdu, który to dzień jest również datą przyjęcia przez ubezpieczyciela odpowiedzialności za szkodę w pojeździe,

2.  art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 6 kpc w zw. z art. 232 kpc poprzez uznanie, że powód nie udowodnił konieczności i celowości najmu pojazdu zastępczego na okres 60 dni, w sytuacji, gdy:

- powód dokonał powyższego dowodem z dokumentu w postaci załączonego do pozwu oświadczenia z dnia 9 maja 2016 r., w którym poszkodowana wskazała, że w okresie wynajęcia pojazdu zastępczego, tj. od dnia 11 marca 2016 r. do dnia 9 maja 2016 r. nie była w posiadaniu żadnego wolnego pojazdu, którym mogłaby zastąpić swój samochód marki (...) uszkodzony w wypadku w dniu 9 marca 2016 r.,

- wbrew twierdzeniom Sądu Rejonowego likwidacja przedmiotowej szkody przez ubezpieczyciela trwała nie 30 dni, lecz co najmniej 67 dni, albowiem zgłoszenie szkody nastąpiło nie wcześniej niż w dniu 12 marca 2016 r., a ubezpieczyciel wydał decyzję o przyznaniu odszkodowania za uszkodzenie pojazdu w dniu 17 maja 2016 r.,

- żaden przepis oprawa nie zobowiązuje poszkodowanego do zgłoszenia szkody w dniu je wystąpienia , a wobec tego dzień 11 marca 2016 r., w którym nastąpiło wynajęcie pojazdu zastępczego winien zostać zaliczony do uzasadnionego okresu najmu zastępczego, albowiem szkoda została zgłoszona w dniu 12 marca 2016 r.,

W konsekwencji powyższego doszło do naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisów prawa materialnego, tj. art. 363 § 1 kc w zw. z art. 361 § 2 kc w zw. z art. 822 § 1 kc poprzez oddalenie powództwa w całości z uwagi na uznanie, że uzasadniony okres wynajmu pojazdu zastępczego trwał 22 dni, a nie jak twierdzi powód – 60 dni.

Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

1)  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 22.632 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 lipca 2016 r. do dnia zapłaty,

2)  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania w pierwszej instancji z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

Ponadto skarżący domagał się zasądzenia na jego rzecz od pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego.

W uzasadnieniu wywodził, że punktem kulminacyjnym uzasadnionego okresu wynajmu pojazdu zastępczego jest dzień zaksięgowania na rachunku bankowym poszkodowanego odszkodowania z tytułu szkody w pojeździe. Poszkodowany oraz zakład naprawczy nie mają bowiem obowiązku kredytować naprawy uszkodzonego pojazdu. Skoro w aktach jest decyzja o wypłacie odszkodowania za naprawę z dnia 17 maja 2016 r., to odszkodowanie to wpłynęło na konto 18 maja 2016 r. zatem okres najmu od dnia 11 marca 2016 r. do dnia 9 maja 2016 r. nie był w związku z tym nadmierny i pozostawał w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą. Podkreślił, że czas wynajmu pojazdu zastępczego zakończył się bowiem zanim poszkodowana otrzymała odszkodowanie za szkodę w pojeździe. Wobec tego wszelkie czynności naprawcze mogły nastąpić dopiero po 18 maja 2016 r. gdyż możliwość naprawy uszkodzonego pojazdu otwiera się dopiero po faktycznej wypłacie odszkodowania.

Pozwany w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu. Zgodził się z ustaleniami Sądu Rejonowego. Jego zdaniem poszkodowana nie mogła wstrzymywać się w sposób nieuzasadniony z naprawą uszkodzonego pojazdu i zwiększać w ten sposób szkodę. Podkreślił, że uszkodzenia pojazdu nie były wielkie i mógł on dalej jeździć, gdyż nie został zatrzymany jego dowód rejestracyjny. Jego zdaniem poszkodowana naprawiła pojazd przed otrzymaniem odszkodowania.

Sąd Okręgowy zważył, że:

Skoro poszkodowana nie widziała żadnych przeszkód ani faktycznych ani prawnych, aby przed zgłoszeniem szkody pozwanemu wynająć pojazd, to tak samo mogła zlecić naprawę uszkodzonego w kolizji drogowej auta zanim pieniądze przyznane jej przez ubezpieczyciela w kosztorysie wpłynęły na jej konto. Okoliczności sprawy jak słusznie podnosi pozwany w odpowiedzi na apelację wskazują, że faktycznie tak zrobiła. Bowiem wynajęty pojazd nie był jej potrzebny po 9 maja 2016 r., kiedy go zwróciła, czyli zanim została wydana decyzja o wypłacie odszkodowania z 17 maja 2016 r. oraz przed wypłatą odszkodowania Powód zatem w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie wykazał, aby poszkodowana nie miała środków na dokonanie naprawy pojazdu zanim otrzymała odszkodowanie od pozwanego, lub aby żaden zakład naprawczy nie podjął się takiej naprawy wcześniej w tzw. systemie bezgotówkowym rozliczając samodzielnie szkodę z ubezpieczycielem. Zwłaszcza, że poszkodowana wynajęcia pojazdu zastępczego dokonała właśnie w systemie bezgotówkowym rozliczając się z powodem umową cesji wierzytelności z tego tytułu wobec pozwanego. Znany był jej więc taki sposób rozliczeń.

Jedynie należy zgodzić się z tym, że skoro poszkodowana wynajęła pojazd już w dniu 11 marca 2016 r., czyli jeden dzień przed zgłoszeniem szkody pozwanemu, to nie było podstaw aby tego dnia nie uwzględnić w okresie uzasadnionego najmu i w tym zakresie należy zmienić ustalenia Sądu Rejonowego poczynione w ślad za treścią opinii biegłego, który policzył ten okres od dnia zgłoszenia szkody 12 marca 2016 plus 22 dni jako okres uzasadnionego technologicznie czasu naprawy z uwzględnieniem czynności likwidacyjnych i organizacyjnych. Po tej zmianie okres ten Sąd odwoławczy ustalił na 23 dni z uwzględnieniem 11 marca 2016 r.

W pozostałym zakresie Sąd Odwoławczy przyjmuje za własne ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego nie widząc potrzeby ich powtarzania. Zarzuty apelacji w tym zakresie są bezpodstawne. Wyższe wydatki na najem pojazdu zastępczego przez poszkodowaną nie były bowiem celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela pokrywa się z zakresem odpowiedzialności sprawcy szkody, z którym związany jest umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Granicę tej odpowiedzialności zakreślają normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (art. 361 § 1 k.c.). Trafnie przy tym wskazał Sądu Najwyższego w uchwale z dnia 17 listopada 2011 r. (III CZP 5/11, LEX nr 1011468), że odpowiedzialność ubezpieczyciela za następstwa wypadku, w którym doszło do uszkodzenia pojazdu i pozbawienia przez to poszkodowanego możliwości korzystania z własnego pojazdu przez okres potrzebny do jego naprawy, obejmuje wydatki na najem pojazdu zastępczego, które mają charakter celowy i ekonomicznie uzasadniony. Rozumieć przez to należy wydatki niezbędne do przywrócenia poszkodowanemu utraconej wskutek wypadku możliwości korzystania z pojazdu w celu sprawnego i swobodnego przemieszczania się, uchronienia poszkodowanego przed niepotrzebną stratą czasu czy niedogodnościami związanymi z korzystaniem z komunikacji publicznej. W granicach normalnego następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda, mieści się obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez poszkodowanego na sfinansowanie korzystania z rzeczy zastępczej zgodnego z jej społeczno-gospodarczym przeznaczeniem. Naprawienie szkody nie obejmuje natomiast wydatków poniesionych przez poszkodowanego na zapewnienie sobie środka transportu nie tylko samodzielnego, bezpiecznego (sprawnego technicznie) i zdolnego do wypełniania swej normalnej funkcji, ale również luksusowego, posiadającego porównywalne walory estetyczne i użytkowe oraz zapewniającego poszkodowanemu co najmniej taki sam komfort jazdy jak pojazd uszkodzony. Takie rozumienie szkody wykracza bowiem poza normalne następstwa działania lub zaniechania sprawcy szkody, bowiem prowadzi do powstania kosztów większych niż niezbędne do odwrócenia wyżej opisanego podstawowego skutku uszkodzenia rzeczy. (tak Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 29 maja 2015 r. I ACa 15/15).

Zadośćuczynienie żądaniu powoda pozostawałoby również w sprzeczności z podstawową zasadą wykonywania zobowiązań, wynikającą z treści art. 354 § 1 k.c., który stanowi, że dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający takim zwyczajom. W myśl § 2 tego przepisu w taki sam sposób powinien współdziałać przy wykonaniu zobowiązania wierzyciel.

Przytoczony przepis wyraża obowiązujący w prawie cywilnym obowiązek minimalizacji szkody przez poszkodowanego, co oznacza, że działanie powoda jako wierzyciela powinno być racjonalne, tj. rozsądne i "ekonomiczne". Brak działania poszkodowanego w kierunku zminimalizowania szkody nie może zwiększać obowiązku odszkodowawczego podmiotu zobowiązanego do naprawienia szkody. Na pozwanym dłużniku ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla powoda następstw, ale z zachowaniem rozsądnych proporcji pomiędzy korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika (tak też SN w uchwale z dnia 22 kwietnia 1997 r., III CZP 14/97, OSNC 1997, nr 8, poz. 103, również w wyroku z dnia 8 września 2004 r., IV CK 672/03 - LEX nr 146324).

Z tych względów podzielić należy zapatrywanie Sądu I instancji co do tego, że zakresem obowiązku naprawienia szkody przez pozwanego objęte być powinny koszty poniesione na najem pojazdu zastępczego na czas technologicznej naprawy pojazdu uszkodzonego. Powód nie podważył przy tym ustalenia dokonanego w oparciu o opinię biegłego sądowego, że czas ten wynosił 22 dni łącznie z czynnościami organizacyjnymi i likwidacyjnymi. Do okresu ustalonego przez biegłego Sąd odwoławczy uwęglił pierwszy dzień najmu 11 marca 2016r. przed zgłoszeniem pozwanemu szkody w dniu 12 marca 2016 r. Dlatego zaskarżony wyrok na podstawie przepisu art. 386 § 1 kpc podlegał zmianie w punkcie II. w ten sposób, że należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 492 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 lipca 2016 r. do dnia zapłaty, a w pozostałej części powództwo oddalić – o czym orzeczono w punkcie 1. literze a) sentencji. W konsekwencji tej zmiany należało również zmienić postanowienie o kosztach procesu zawarte w punkcie III. zaskarżonego wyroku w ten sposób, że zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2.984,50 zł tytułem zwrotu kosztów procesu - o czym orzeczono w punkcie 1. literze b) sentencji. Podstawą tego orzeczenie był przepis art. 100 kpc i zasada stosunkowego rozdziału kosztów. Powód wygrał w 19,56%, zatem z kwoty 6.196,60 zł poniesionych kosztów prawidłowo wyliczonych przez Sąd Rejonowy należy mu się kwota 1.212,05 zł, a pozwany wygrał w 80,44% i dlatego z kwoty 5.217 zł kosztów procesu prawidłowo wyliczonych przez Sąd Rejonowy należy mu się kwota 4.196,55 zł. Różnica na korzyść pozwanego wynosi kwotę 2.984,50 zł.

W punkcie 2. sentencji zaskarżony wyrok podlegał sprostowaniu z uwagi na oczywistą niedokładność na podstawie przepisu art. 350 § 1 kpc w ten sposób, że na końcu należało dodać sformułowanie o treści: „do dnia zapłaty,”

W punkcie 3. sentencji Sąd oddalił apelację w pozostałej części jako bezzasadną z przyczyn opisanych wyżej na podstawie art. 385 kpc. Wbrew zarzutom apelacji nie doszło w sprawie ani do naruszenia prawa procesowego, ani prawa materialnego.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu na podstawie przepisu art. 100 kpc zgodnie z zasadą stosunkowego rozdziału kosztów w punkcie 4. sentencji. Na koszty powoda składa się opłata sądowa od apelacji w kwocie 935 zł i wynagrodzenie pełn. procesowego w kwocie 1800 zł. Łącznie 2.735 zł z czego należy mus się zwrot 2,6%, czyli kwota 71,11 zł. Na koszty pozwanego składało się wynagrodzenie pełn. procesowego w kwocie 1800 zł z czego należało mu się zwrot 97,4% czyli kwota 1.753,20 zł. Różnica na korzyść pozwanego wykosi kwotę 1.682,09 zł.

Na marginesie należy dodać, że apelujący we wnioskach apelacji błędnie domagał się zasądzenia kwoty 22.632 zł, skoro zaskarżył wyrok tylko w części co do kwoty oddalonej 18.696 zł. Zapewne zapomniał o tym, iż Sąd Rejonowy w punkcie I. wyroku częściowo uwzględnił jego powództwo.

Elżbieta Kala Wojciech Wołoszyk Wiesław Łukaszewski