Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

Powodowie – D. S. i R. M. – wspólnicy spółki cywilnej (...), domagali się zasądzenia od pozwanego (...) z siedzibą w W. kwoty 6827,72 zł z odsetkami ustawowymi od kwoty 6 212,72 zł od dnia 22 października 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz ustawowymi za opóźnienie od kwoty 615,00 zł od dnia 27 marca 2015 r. do dnia zapłaty. Nadto wnieśli o zasądzenie zwrotu kosztów procesu z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, iż są nabywcami wierzytelności przysługującej K. J. z tytułu szkody komunikacyjnej z dnia 19 września 2014 roku wyrządzonej w pojeździe poszkodowanego marki (...) o nr rej. (...). Podano, że poszkodowana zgłosiła przedmiotową szkodę pozwanemu jako ubezpieczycielowi sprawcy szkody na podstawie umowy obowiązkowego ubezpieczenia posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody związane z ruchem tych pojazdów (OC). Poszkodowana domagała się od ubezpieczyciela wypłaty odszkodowania za uszkodzenie pojazdu. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność, co do zasady, i wypłacił poszkodowanej odszkodowanie w wysokości 5495,98 zł. Poszkodowana odwołała się od decyzji pozwanego, bowiem koszty naprawy jej pojazdu wyniosły ponad 11 000,00 zł, ale nie uzyskała dopłaty odszkodowania. W związku z powyższym poszkodowana sprzedała swoją wierzytelność powodom, o czym poinformowała pozwanego. W ocenie powodów koszty naprawy wyliczone przez pozwanego zostały zaniżone. Powodowie dochodzili również odszkodowania z tytułu kosztów prywatnej wyceny rzeczoznawcy, które ponieśli w kwocie 615,00 zł brutto.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 27 czerwca 2017 r., w sprawie sygn. akt VIII GNc 2904/17 referendarz Sądu Rejonowego w Bydgoszczy orzekł zgodnie z żądaniem wyrażonym w pozwie oraz rozstrzygnął o kosztach postępowania. W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany uznał żądanie dopłaty odszkodowania za nieuzasadnione. Pozwany twierdził, że przeprowadził likwidacje szkody z umowy ubezpieczenia OC komunikacyjnego sprawcy kolizji i ustalił, że odszkodowanie należne za szkodę powinno wynieść 5 495,98 zł. Koszty naprawy określone przez pozwanego uwzględniać miały dostępność na rynku dobrej jakości alternatywnych części zamiennych, co wynikało z wieku pojazdu (9 lat). Ponadto pozwany twierdził, że brak jest informacji, czy poszkodowana naprawiła pojazd oraz czy jego stan został przywrócony jak przed wypadkiem.

Pozwany zakwestionował również żądanie zwrotu kosztów opinii prywatnej jako stanowiącej niepotrzebny wydatek, z uwagi na brak realnej potrzeby jej sporządzania. W ocenie pozwanego, nie może być ona w tym przypadku uznana za niezbędną do skutecznego dochodzenia roszczenia.

Sąd I instancji w dniu 12 lipca 2018 r. wydał wyrok o treści :

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 6.133,66 złotych (sześć tysięcy sto trzydzieści trzy złote sześćdziesiąt sześć groszy) z odsetkami ustawowymi do dnia 31 grudnia 2015 roku, a od dnia 1 stycznia 2016 roku z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwot:

⚫

od kwoty 5.518,66 złotych od dnia 22 października 2014 roku do dnia zapłaty,

⚫

od kwoty 615,00 złotych od dnia 27 marca 2015 roku do dnia zapłaty,

II.  oddala powództwo w pozostałej części,

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 2.630,40 złotych (dwa tysiące sześćset trzydzieści złotych czterdzieści groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu,

IV.  nakazuje zwrócić powodom ze Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 28,60 złotych (dwadzieścia osiem złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem pozostałej części zaliczki na poczet dowodu z opinii biegłego.

Orzeczenie to Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych oraz rozważaniach natury prawnej:

W dniu 19 września 2014 r. pojazd marki (...) nr rej. (...) należący do poszkodowanej K. J. został uszkodzony w wypadku komunikacyjnym. Poszkodowana zgłosiła szkodę pozwanemu (...) jako ubezpieczycielowi sprawcy szkody, z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody związane z ruchem tych pojazdów (OC). (...) przeprowadził postępowanie likwidacyjne w wyniku, którego ustalił, iż w jego ocenie koszty naprawy uszkodzonego pojazdu wyniosły 5495,98 zł. Wypłacono powyższą kwotę poszkodowanej. W dniu 5 października 2014 roku powodowie nabyli wierzytelność z tytułu szkody z dnia 19 września 2014 r. od poszkodowanej K. J., na podstawie umowy cesji wierzytelności. Poszkodowana zawiadomiła pozwanego o cesji wierzytelności. Zlecili wykonanie prywatnej opinii technicznej, za którą zostali obciążeni kwotą 615,00 zł brutto. Na jej podstawie ustalili, że niezbędny koszt naprawy winien wynieść 11 708,70 zł. Poszkodowana dokonała naprawy pojazdu po szkodzie. Rzeczywisty, uzasadniony koszt naprawy pojazdu marki (...) nr rej. (...) niezbędny do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed kolizji z dnia 19 września 2014 r. przeprowadzonej zgodnie z technologia producenta w nieautoryzowanej stacji obsługi lub warsztacie naprawczym według średnich rynkowych stawek roboczogodzin na rynku lokalnym wynosił:

⚫

przy zastosowaniu części zamiennych oryginalnych jakości „O” – 11 494,19 zł brutto,

⚫

przy zastosowaniu części zamiennych oryginalnych oraz jakości „Q” – 11 014,64 zł brutto

Każdy z wymienionych wariantów doprowadzał pojazd do stanu sprzed szkody. Mając na uwadze okoliczności faktyczne sprawy i treść opinii biegłego Sąd przyjął, że do ustalenia wysokości odszkodowania należało uwzględnić kwotę pozwalającą na naprawę uszkodzonego pojazdu przy użyciu części zamiennych alternatywnych, dostępnych w dystrybucji zapewniających przywrócenie pojazdu od stanu przed kolizji.

Pojazd w dniu szkody był pojazdem wieloletnim (9 lat), zaś zgodnie z treścią opinii biegłego, jego naprawa przy użyciu również części zamiennych jakości Q zapewniłaby jego przywrócenie do stanu sprzed szkody. Należy mieć na uwadze fakt, iż zamontowane w pojeździe części oryginalne, w miarę ich eksploatacji zużywają się i tracą na wartości ich zastąpienie zamiennikami dobrej jakości, sygnowanymi znakiem „Q” nie powoduje obniżenia wartości pojazdu, zaś użycie do naprawy nowych części oryginalnych mogłoby spowodować niezasadne zawyżenie szkody. Poszkodowany zobowiązany jest zaś do minimalizowania powstałej szkody.

W przekonaniu sądu, do ustalenia prawidłowej wysokości odszkodowania za szkodę z dnia 19 września 2014 roku należało zatem uwzględnić koszt naprawy przy użyciu części zamiennych o dobrej jakości analogicznej do oryginalnych.

Sąd Rejonowy w całości zaaprobował opinię sporządzoną przez biegłego sądowego M. Ż., wskazując ,że opinia pisemna sporządzona została w sposób rzetelny i pełny, biegły w jasny i logiczny sposób odpowiedział na zawarte w tezie dowodowej pytania, a swoje konkluzje poparł szczegółowymi wyliczeniami w oparciu o dokumenty zawarte w aktach sprawy jak i w aktach szkody oraz na podstawie wiedzy i doświadczenia zawodowego.

Sąd I instancji wskazał, że sporna w sprawie była kwestia wypłaty powodowi odszkodowania za naprawę pojazdu ponad kwotę odszkodowania wypłaconą poszkodowanemu. W myśl art. 34 ustęp 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) z ubezpieczenia OC przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Powszechnie przyjmuje się, iż w polskim systemie prawnym obowiązuje zasada pełnego odszkodowania. Zakres obowiązku naprawienia szkody normuje zaś w podstawowy sposób artykuł 361 k.c. Nakłada on, co do zasady na zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedzialność ograniczaną normalnymi następstwami działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła oraz stratami, które poszkodowany poniósł bądź (także) korzyściami, których w wyniku wyrządzenia szkody nie uzyskano. Stosownie do treści artykułu 822 § 1 k.c. w wykonaniu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pozwany przyjął odpowiedzialność za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność ponosi ubezpieczony. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (artykuł 805 § 1 i 2 k.c.). Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej są: zdarzenie, z którym przepis prawny łączy odpowiedzialność odszkodowawczą, powstanie szkody oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem i szkodą (artykuł 361 k.c.). W przypadku wystąpienia wymienionych przesłanek naprawienie szkody, przez podmiot do tego zobowiązany, powinno polegać na przywróceniu w majątku poszkodowanego stanu rzeczy naruszonego zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może przewyższać jednak wysokości faktycznie poniesionej szkody. W przypadku uszkodzenia rzeczy w stopniu umożliwiającym przywrócenie jej do stanu poprzedniego, osoba odpowiedzialna za szkodę obowiązana jest zwrócić poszkodowanemu wszelkie celowe, ekonomicznie uzasadnione wydatki, poniesione w celu przywrócenia stanu poprzedniego rzeczy uszkodzonej, do których to wydatków należy zaliczyć także koszt nowych części i innych materiałów, jeżeli ich użycie było niezbędne do naprawienia uszkodzonej rzeczy. Za „niezbędne” należy uznać takie koszty, które obejmują przywrócenie uszkodzonego pojazdu do stanu jego technicznej używalności, istniejącej przed wyrządzeniem szkody przy zastosowaniu technologicznej metody, odpowiadającej rodzajowi uszkodzeń pojazdu mechanicznego. Efekt w postaci naprawienia szkody osiągnięty zostaje wtedy, gdy w wyniku prac naprawczych uszkodzony samochód doprowadzony zostaje do stanu technicznej używalności, odpowiadającej stanowi przed uszkodzeniem. Kryteria doboru części zamiennych powinny zagwarantować przywrócenie pojazdu do stanu przed powstaniem szkody — z zachowaniem bezpieczeństwa trwałości, niezawodności i estetyki, co nie oznacza jednak stanu identycznego (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 13 czerwca 2003r., III CZP 32/2003, OSNC z 2004 r., Nr 4, poz. 51 i z dnia 20 listopada 1970 r., 11CR 425/72, OSNCP z 1973 r., Nr 6, poz. 111).

Sąd nie miał wątpliwości, co do tego, że przyznana przez ubezpieczyciela kwota odszkodowania była zaniżona i nie wystarczyła na przywrócenie przedmiotowego pojazdu do stanu sprzed kolizji. W przekonaniu sądu wydatek konieczny obejmujący uzasadnione techniczne koszty naprawy pojazdu wynosił zatem 11014,64 zł brutto. Poszkodowanemu wypłacono już tytułem odszkodowania kwotę 5 495,98zł, a zatem pozostało do zapłaty 5518,66 zł.

Sąd Rejonowy uznał również za uzasadnione zrekompensowanie powodom kosztów związanych ze sporządzeniem prywatnej opinii, która służyła zweryfikowaniu stanowiska ubezpieczyciela i prawidłowości dokonanych przez niego wyliczeń. Jak wyjaśnił Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 31 stycznia 2013 r. (sygn. I Aca 1011/12, LEX nr 1315710): „odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia majątkowego może — stosownie do okoliczności sprawy — obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego”. Ponadto w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 września 1975 r., sygn. I CR 505/75 wskazano, że „dokonana przed wszczęciem postępowania sądowego i poza zabezpieczeniem dowodów ekspertyza może być istotną przesłanką zasądzenia odszkodowania. W takim wypadku koszt ekspertyzy stanowi szkodę ulegającą naprawieniu (art. 361 k.c.)”. W rozstrzyganej sprawie dokonana prywatna ekspertyza w ocenie Sądu stała się istotną przesłanką dla podjęcia przez powodów decyzji o dochodzeniu roszczeń przed sądem. Wykonanie jej było niezbędne dla uzyskania przez powodów wiedzy, co do prawidłowości przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego i możliwości uzyskania dalszej kwoty odszkodowania od ubezpieczyciela sprawcy szkody. Co więcej, ustalone przez biegłego sądowego, zweryfikowane koszty naprawy w znacznej części potwierdziły zasadność ustaleń dokonanych w prywatnej opinii technicznej. Na gruncie przedmiotowej sprawy, wobec wątpliwości, co do właściwej wyceny kosztów naprawy, konieczność sporządzenia prywatnej ekspertyzy w celu dochodzenia roszczeń, nie budziła wątpliwości sądu.

O odsetkach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. i art. 482 kc. Zgodnie z art. 481 § 1 kc - jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Stosownie do treści art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2013.392 j.t.) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

W pozostałej części sąd powództwo oddalił. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 98 i 99 k.p.c.

Apelacje od wyroku Sądu Rejonowego wniosły strony procesu.

Strona powodowa zaskarżyła wyrok w części, co do punktów I i II co do kwoty 479,55 zł oddalonego powództwa ponad kwotę 6133,66 zł zarzucając mu:- naruszenie prawa materialnego, a w szczególności art.361§ 2 kc i 363§ 2 kc poprzez jego niewłaściwą wykładnię i uznanie, że odszkodowanie należne powódce winno być rozliczone w oparciu o części zamienne nieoryginalne; - sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału poprzez uznanie, iż naprawa przy użyciu części alternatywnych przywróci pojazd do stanu sprzed zdarzenia.

Wobec tego powodowie wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na rzecz powodów kwoty 6613,21 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 22 października 2014 r. do 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz uwzględnienie kosztów procesu za I i II instancję wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sadowi I instancji do ponownego rozpoznania przy pozostawieniu temu sądowi rozstrzygnięcia o kosztach obu instancji.

W uzasadnieniu apelacji wskazano, że zakwestionować należy ustalenie Sądu I instancji, że naprawa pojazdu poszkodowanej, powodująca przywrócenie do stanu sprzed zdarzenia może zostać dokonana przy użyciu części zamiennych alternatywnych z uwagi na 9 letni wiek samochodu. Niesłusznie pomniejszono wobec tego odszkodowanie o kwotę 479,55 zł. Z opinii biegłego, w szczególności z raportu optymalizacji części do kalkulacji, wynika, że biegły przyjął w wariancie II czyli naprawie przy użyciu części alternatywnych wymianę części zamiennej błotnika przedniego prawego w postaci części o symbolu PJ o wartości 258,08 zł, w rzeczywistości część ta nosi symbol 0742 i jej wartość to 640,32 zł netto. Technologia producenta nie dopuszcza do użytku części o symbolu PJ bowiem są to części o jakości których nie decyduje producent pojazdu ale producent tej części. Dopuszczalne zamienniki alternatywne, aby były uznane przez producenta pojazdu muszą mieć symbol Q, a takich do pojazdu poszkodowanej nie było w dacie zdarzenia. Z dokumentacji sporządzonej w trakcie likwidacji szkody przez pozwanego nie wynika, aby pojazd miał w dacie zdarzenia części niepełnowartościowe lub zużyte, a zatem poszkodowana miała prawo naprawić pojazd przy użyciu części oryginalnych, co jak podała poszkodowana miało miejsce.

Pozwany zaskarżył wyrok Sądu I instancji w części, tj. co do kwoty 615 zł oraz co do kosztów postępowania ( punkt 1 podpunkt 2 wyroku) i zarzucił:

- naruszenie art. 361 kc w zw. z art.805 § 1 kc i w zw. z art.821 kc poprzez jego błędną interpretację co do zakresu odpowiedzialności ubezpieczyciela za szkodę i ustalenie, jakoby w zakres szkody poszkodowanego wchodził nieistniejący koszt wykonania prywatnej ekspertyzy, - naruszenie art. 509 kc w zw. z art. 65 kc poprzez błędną interpretację umowy przelewu wierzytelności z dnia 5 października 2014 r., jakoby obejmowała ona oprócz odszkodowania za szkodę w pojeździe także inne straty majątkowe. Wskazując na powyższe wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części i oddalenie powództwa co do kwoty 615 zł i przyznanie odpowiednio kosztów postępowania od powoda na rzecz pozwanego, a także o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadnienie apelacji zawiera rozwinięcie sformułowanych zarzutów. Skarżący wskazał, że przedmiotem przelewu było odszkodowanie za szkodę w pojeździe marki (...) o nr rej. (...), poszkodowana nie przelała tą umową jakichkolwiek innych praw, wierzytelności, czy w szczególności ekspektatywy wierzytelności. Na dzień zawarcia umowy przelewu wierzytelności z dnia 5 października 2014 roku nie istniał koszt wykonania prywatnej ekspertyzy, nie był poniesiony przez poszkodowaną, między stronami procesu nie ma stosunku prawnego z którego wynika konieczność zapłaty kwoty 615 zł. Koszt sporządzenia kalkulacji obciąża powoda, a nie poszkodowaną. Sąd Najwyższy w swym orzecznictwie wyjątkowo dopuszcza możliwość obciążenia ubezpieczyciela tego typu kosztami, ale tylko wówczas, gdy są one poniesione przez poszkodowanego, a nie profesjonalistę, zawodowo trudniącego się dochodzeniem roszczeń od ubezpieczycieli. Koszt wykonania kalkulacji jest kosztem działalności gospodarczej powodów, który nie może być przerzucony na ubezpieczyciela. Kalkulacja powoda służyła tylko określeniu wartości przedmiotu sporu, a nie udowodnieniu wysokości roszczenia – temu służy dowód z opinii biegłego. Rachunek za wykonanie prywatnej ekspertyzy został ponadto wystawiony na powoda a nie pozwanego.

Powodowie w złożonej odpowiedzi na apelację wnieśli o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanego na rzecz ich rzecz kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych (k. 125-127). W uzasadnieniu podniesiono m.in., że powodowie nie posiadali odpowiednich możliwości do sporządzenia profesjonalnej kalkulacji we własnym zakresie, żaden z nich nie jest rzeczoznawcą majątkowym i nie posiadali też narzędzi do prawidłowego ustalenia wysokości roszczenia. W wyniku cesji powodowie jako nabywcy wierzytelności weszli w prawa i obowiązki K. J., zgodnie z art.509§2 kc.

Pozwany złożył odpowiedź na apelację powodów i wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego (k. 139-141). W uzasadnieniu wskazano m.in., że Sąd I instancji słusznie przyjął, że naprawa 9-letniego pojazdu przy użyciu części zamiennych po optymalizacji zapewni przywrócenie go do stanu sprzed szkody, zasadnie Sąd wskazał też, że zamontowane w pojeździe części w miarę eksploatacji zużywają się i tracą na wartości, a zastąpienie ich zamiennikami nie powoduje obniżenia wartości pojazdu, ani nie spowoduje zawyżenia szkody, jak byłoby to w przypadku użycia do naprawy wyłącznie części nowych. Pojazd poszkodowanej był sprowadzony z zagranicy o nieznanym stanie technicznym, a biorąc pod uwagę pomiar lakieru wbrew zeznaniom poszkodowanej był już wcześniej uszkodzony. Zgodnie z informacjami zamieszczonymi w Internecie powodowie prowadzą „ działalność związaną z oceną ryzyka i szacowaniem poniesionych strat (PKD 66.21.Z0”, koszt poniesiony przez powodów był więc ściśle związany z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą i jako taki powinien być rozliczany w kosztach tej działalności, a nie sztucznie zawyżyć wysokość szkody.

Sąd Okręgowy zważył , że:

Apelacje stron procesu jako niezasadne podlegały oddaleniu.

Apelacją pozwanego wyrok został zaskarżony w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach ekspertyzy prywatnej.

Zarzuty apelacji opierają się przede wszystkim na twierdzeniu, iż Sąd Rejonowy błędnie przyjął, że pozwanego obciąża obowiązek zwrotu powodom kosztów związanych ze sporządzoną w sprawie opinią rzeczoznawcy.

Na wstępie w tym zakresie należy wskazać, iż Sąd Odwoławczy w przedmiotowej sprawie podziela stanowisko Sądu Okręgowego w Bydgoszczy wyrażone w uzasadnieniu wyroku z dnia 17.11.2015 r.( w sprawie o sygn. akt VIII Ga 192/15), gdzie rozstrzygnięcie zostało wydane w analogicznej sprawie. W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji zasadnie przyjął, iż koszt wykonania prywatnej ekspertyzy, w której ustalono wysokość naprawy uszkodzonego pojazdu, należało wliczyć do zasądzonego powodowi odszkodowania. Ad casum-na tle stanu faktycznego przedmiotowej sprawy, zgodzić należy się bowiem z istnieniem adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem - kolizją drogową, a szkodą w postaci, nie tylko wydatków związanych z naprawą uszkodzonego pojazdu, ale i kosztów prywatnej ekspertyzy rzeczoznawcy zleconej przez powodów. W sytuacji, gdy zakład ubezpieczeń zaprzecza swojemu obowiązkowi wypłaty pełnej wysokości odszkodowania, podważając jego zasadę, strona poszkodowana niejako zmuszona zostaje do poparcia swoich roszczeń oceną tych roszczeń przez rzeczoznawcę. Zdaniem Sądu Okręgowego, w stanie faktycznym przedmiotowej sprawy koniecznym było więc przed wystąpieniem z powództwem zwrócenie się do osoby posiadającej wiedzę fachową o wydanie odpowiedniej ekspertyzy, w oparciu o którą powodowie byli w stanie określić wysokość wierzytelności, a w konsekwencji oznaczyć wysokość żądania pozwu. Koszt przedmiotowej ekspertyzy stanowi obecnie stratę w majątku powodów, która pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z działaniem sprawcy polegającym na spowodowaniu kolizji drogowej i odmowie zakładu ubezpieczeń wypłacenia pełnej wysokości odszkodowania poszkodowanemu (por. zasadnie glosa E. Tomaszewskiej do uchwały SN z dnia 18 maja 2004 r., sygn. akt III CZP 24/04). Koszt sporządzenia prywatnej ekspertyzy, w której na żądanie strony powodowej ustalono koszty naprawy uszkodzonego pojazdu, uznać należało zatem za ekonomicznie uzasadniony wydatek poniesiony w celu przywrócenia pojazdu do stanu sprzed zdarzenia. Odszkodowanie z umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody za szkody spowodowane ruchem pojazdu mechanicznego powinno tym samym obejmować także i ten wydatek poniesiony przez powodów.

W ocenie Sądu Okręgowego ten wydatek poniesiony przez powodów, należało uznać za celowy i wystarczająco uzasadniony tak dla poszkodowanego, jak i dla powodów, którzy wstąpili we wszystkie prawa i obowiązki zbywcy wierzytelności, co wynikało z rodzaju zawartej przez poszkodowanego z powodami umowy – przelewu wierzytelności uregulowanej w art. 509 i nast. k.c. W tym miejscu należy wskazać dodatkowo, iż § 3 umowy przelewu wprost o tym przesądza – powodowie nabyli prawo do wierzytelności wobec sprawcy szkody i ubezpieczyciela sprawcy szkody wraz z „wszelkimi roszczeniami ubocznym”. Sformułowany przez pozwanego zarzut w tym zakresie nie podlega wobec tego uwzględnieniu.

Zdaniem Sądu Okręgowego jako słuszne należy przyjąć jednocześnie stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w wyroku z dnia 28 listopada 2006 r., IV CSK 224/06 zgodnie z którym „Z braku odmiennego zastrzeżenia stron, na podstawie art. 509 § 2 k.c., oprócz wyraźnie wymienionego roszczenia o odsetki, przechodzą z cedenta na cesjonariusza np. roszczenie o zaległe odsetki, roszczenie o odszkodowanie za nienależyte wykonanie zobowiązania, roszczenie o zapłatę kar umownych, roszczenie o uzyskanie surogatów przedmiotu świadczenia (art. 477 § 2 k.c.), roszczenie o udzielenie przez dłużnika informacji o przedmiocie świadczenia (art. 546 i art. 354 § 1 k.c.), uprawnienie wierzyciela do wyboru świadczenia w zobowiązaniu przemiennym, uprawnienie wierzyciela do wezwania dłużnika do wykonania (art. 455 k.c.) lub możność zaskarżenia czynności zdziałanych z pokrzywdzeniem wierzyciela, roszczenie z tytułu poręczenia i inne.” Przelew wierzytelności powoduje zatem nie tylko sukcesję samej wierzytelności, lecz również obejmuje inne elementy składające się na sytuację wierzyciela. Celem i skutkiem przelewu wierzytelności jest przejście na nabywcę ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie a zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2006 r., sygn. akt IV CSK 232/06). W tym stanie nie jest zasadne stanowisko pozwanego jakoby możliwość obciążenia ubezpieczyciela kosztami prywatnej ekspertyzy istniała tylko wówczas, gdy są one poniesione przez poszkodowanego.

Nie budzi jednocześnie wątpliwości , iż do dokonania kalkulacji jest niezbędna nie tylko specjalistyczna wiedza ale także dostęp do odpowiednich programów eksperckich do szacowania szkód. Nie ma wobec tego znaczenia, że powodowie jako profesjonalista, trudnią się zawodowo działalnością związaną z oceną ryzyka i szacowaniem poniesionych strat, była ad casum potrzeba zlecenia zewnętrznemu podmiotowi dokonania kalkulacji naprawy pojazdu- w szczególności powodowie nie są rzeczoznawcami i nie wykazano aby dysponowali stosownym programem eksperckim do dokonania kalkulacji. Na podstawie zleconej przez powodów ekspertyzy rzeczoznawcy okazało się, iż są podstawy do zakwestionowania jako zaniżonego przyznanego przez pozwanego odszkodowania. Na powodzie ciążył jednocześnie obowiązek precyzyjnego określenia swego żądania. W realiach sprawy istniała wskazana potrzeba o charakterze obiektywnym oraz było celowe skorzystanie z pomocy rzeczoznawcy. Żądanie powództwa w zakresie kosztów naprawy zostało uwzględnione w przeważającej części - przyznane przez pozwanego jako zakład ubezpieczeń odszkodowanie było zaniżone. W świetle powyższych okoliczności żaden z zarzutów apelacyjnych pozwanego nie był zasadny i nie mógł prowadzić do zmiany orzeczenia Sadu I instancji poprzez oddalenie powództwa w zakresie żądania zasądzenia kwoty 615 zł. Apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu (art.385 kpc, punkt 2 formuły sentencji wyroku).

Strona powodowa domagała się zmiany wyroku Sądu I instancji przez uwzględnienie w ramach odszkodowania dodatkowo kwoty 479,55 zł – zasądzenia kwoty 6613,21 zł w miejsce kwoty 6133,66 zł ( wraz z odsetkami), co wynikało zdaniem powodów z niezasadnego przyjęcia, że przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody może odbyć się przy użyciu części alternatywnych, a ściślej jednej części – błotnika przedniego prawego, gdzie przyjęto zamiast części oryginalnej część o symbolu PJ.

W tym zakresie na wstępie należy wskazać, że wyliczenie kosztów naprawy wymagało wiadomości specjalnych a w sprawie pisemną opinię wydał biegły sądowy M. Ż.. W sformułowanym wniosku wskazał, że uzasadniony koszt naprawy uszkodzeń pojazdu niezbędny do przywrócenia do stanu sprzed kolizji przy użyciu części zamiennych oryginalnych wynosi 11 494,19 zł ( I wariant) a z zastosowaniem części zamiennych alternatywnych 11 014,64 zł ( II wariant). Biegły przyjął w opinii, że pojazd zostanie przywrócony do stanu sprzed szkody również w wariancie II, przy czym w sprawie oznacza to użycie części oryginalnych do naprawy poza jedną – wskazanym błotnikiem przednim prawym. Biegły dysponował całością akt, miał w szczególności wszelkie informacje dotyczące uszkodzonego pojazdu – podał w opinii m.in., że pojazd został wyprodukowany w 2005 r., a jego przebieg był bliski 200 tysięcy kilometrów ( 187 564 km). Wnioski opinii Sąd I instancji w pełni podzielił podając przy tym ten dowód wszechstronnej ocenie. W istocie natomiast przyjęcie wariantu II naprawy oznacza naprawę z użyciem części zamiennych oryginalnych i jednej części jakości PJ ( część zamienna alternatywna), co wynika z raportu optymalizacji, wobec tego Sąd I instancji nieprecyzyjnie określił sposób naprawy wskazując, iż w tym przypadku do naprawy zostaną użyte części zamienne tzw. jakości Q. Niezależnie od tego, należy przyjąć, że ocena dowodów ( w szczególności opinii biegłego) dokonana przez sąd I instancji, z uwzględnieniem zarzutów apelacji , nie daje podstaw do stwierdzenia , że wnioski Sądu I instancji nie są logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, a w takim przypadku ocena sądu I instancji mieści się w granicach swobodnej oceny dowodów (zob. wyr. SN z 27.9.2002 r., II CKN 817/00, Legalis). W tym zakresie należy jednocześnie podkreślić, że postanowieniem z dnia 19 lutego 2018 r. ( k. 81) Sąd I instancji zobowiązał pełnomocników stron do sporządzenia pisma przygotowawczego, w którym odniosą się do opinii biegłego z podaniem wszystkich wniosków, zarzutów i twierdzeń oraz ze wskazaniem czy wnoszą o wezwanie biegłego na termin rozprawy zakreślając termin 7 dni pod rygorem zwrotu pisma i pominięcia spóźnionych twierdzeń i dowodów. Żadna ze stron nie zajęła stanowiska co do opinii biegłego. Strona powodowa nie zgłosiła żadnych zarzutów, nie wnosiła o uzupełnienie opinii pisemnej czy dowód z opinii innego biegłego. Powodowie mogli sformułować w szczególności pytania do biegłego o szersze wyjaśnienie przyczyny dla której uznał, że naprawa z użyciem wskazanej wyżej części alternatywnej przywróci w pełni stanu pojazdu sprzed zdarzenia. Wobec tego ewentualne późniejsze twierdzenia w tym zakresie należy przyjmować jako spóźnione i podlegające pominięciu. Twierdzenia zawarte w uzasadnieniu apelacji w tym zakresie, odnoszące się do jakości części alternatywnych i możliwości przywrócenia konkretnego pojazdu z ich użyciem zamiast części oryginalnych wymagają wiadomości specjalnych. Powodowie nie złożyli wniosków dowodów w postępowaniu apelacyjnym, przy czym Sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później ( art.381 kpc). Zgodnie zaś z art. 382 kpc Sąd drugiej instancji orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym. Niezależnie od tego należy podnieść, iż Sąd Rejonowy uzasadnił przyjęcie ad casum do naprawy pojazdu części alternatywnych, a ocena ta nie jest pozbawiona logiki. Z pewnością okolicznością istotną w tym zakresie jest wiek pojazdu i stopień jego ogólnego zużycia, co Sąd I instancji wziął pod uwagę. Dodatkowo należy wyjaśnić, że obowiązek odszkodowawczy ubezpieczyciela aktualizuję się z chwilą wyrządzenia poszkodowanemu szkody i nie jest uzależniony od tego , czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu i czy w ogóle zamierza go naprawić (por. uchwałę SN z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSNC 2002, nr 6, poz. 74). Podkreślić należy, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Tak ustalone odszkodowanie może ulec obniżeniu jedynie w przypadku wykazania przez ubezpieczyciela, że powoduje to wzrostu wartości pojazdu (por. uchwałę składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., sygn. III CZP 80/11). Przywrócenie rzeczy uszkodzonej do stanu poprzedniego polega na doprowadzeniu jej do stanu używalności w takim zakresie, jaki istniał przed wyrządzeniem szkody. Jeżeli do osiągnięcia tego celu konieczne jest użycie nowych elementów, to poniesione na nie wydatki wchodzą w skład kosztów naprawienia szkody przez przywrócenie rzeczy do stanu poprzedniego. W konsekwencji powyższe wydatki obciążają osobę odpowiedzialną za szkodę. Odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku. Efekt w postaci naprawienia szkody osiągnięty zostaje wtedy, gdy w wyniku prac naprawczych uszkodzony samochód doprowadzony zostaje do stanu technicznej używalności odpowiadającej stanowi przed uszkodzeniem. Za „niezbędne” kosztów naprawy należy uznać takie koszty, które obejmują przywrócenie uszkodzonego pojazdu do stanu jego technicznej używalności istniejącej przed wyrządzeniem szkody przy zastosowaniu technologicznej metody odpowiadającej rodzajowi uszkodzeń pojazdu mechanicznego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/2003, Lex Polonica nr 361525, Biuletyn Sądu Najwyższego 2003/6 str. 4, Gazeta Prawna 2003/122 str. 26, Jurysta 2003/9-10 str. 54, OSNC 2004/4 poz. 51). W zakresie zaś części zamiennych należy wskazać, że efekt w postaci naprawienia szkody osiągnięty zostaje wtedy, gdy w wyniku prac naprawczych uszkodzony samochód doprowadzony zostaje do stanu technicznej używalności odpowiadającej stanowi przed uszkodzeniem. Kryteria doboru części zamiennych powinny zagwarantować przywrócenie pojazdu do stanu przed powstaniem szkody - z zachowaniem bezpieczeństwa trwałości, niezawodności i estetyki, co nie oznacza jednak stanu identycznego (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/2003, OSNC z 2004 r., Nr 4, poz. 51 i z dnia 20 listopada 1970 r., II CR 425/72, OSNCP z 1973 r., Nr 6, poz. 111). Ponadto jak słusznie wskazał Sąd Okręgowy w Kaliszu w wyroku z dnia 19 grudnia 2013 r. ( II Ca 567/13) reguła dotycząca zasadności wykorzystania przy ustalaniu wysokości odszkodowania cen części równoważnych oryginalnych nie jest miarodajna w każdym przypadku. Potrzeba zastosowania części oryginalnych lub producenta odnosi się w szczególności do pojazdów będących jeszcze na gwarancji producenta, który wymaga od autoryzowanych warsztatów, by w ramach napraw gwarancyjnych korzystały wyłącznie z części zamiennych dostarczanych przez producenta pojazdów na potrzeby tych napraw. Także szczególny interes poszkodowanego może uzasadniać dokonanie naprawy z wykorzystaniem części oryginalnych, pochodzących bezpośrednio od producenta pojazdu (LEX nr 1716943). W przedmiotowej sprawie Sąd w oparciu o dowód z opinii biegłego ustalił, że do przywrócenia pojazdu do stanu przed powstaniem szkody dojdzie przy użyciu części oryginalnych i jednej nowej części zamiennej alternatywnej. Biegły przyjął, że użycie przedniego prawego błotnika nieoryginalnego to przywrócenie zagwarantuje. Skoro uszkodzony pojazd był autem siedmioletnim o znacznym przebiegu sięgającym blisko 200 000 km trudno przyjąć aby naprawa tylko przy użyciu części oryginalnych ad casum była uzasadniona i racjonalna. Jednocześnie poszkodowana w zeznaniach w istocie podała, że według jej wiedzy naprawa pojazdu odbyła się z użyciem tylko części oryginalnych ale nie przedstawiono żadnych rachunków, faktur za naprawę, które pozwalałyby zweryfikować to twierdzenie.

W tym stanie rzeczy apelacja powodów jako bezzasadna podlegała oddaleniu ( punkt 1 formuły sentencji wyroku, art.385 kpc).

Koszty postepowania apelacyjnego podlegały wzajemnemu zniesieniu ( art.100 kpc). Apelacja każdej ze stron została oddalona, strony procesu domagały się jednocześnie zasądzenia kosztów postępowania apelacyjnego. Koszty należne każdej ze stron były zaś zbliżone – powodowie uiścili 35 zł tytułem opłaty od apelacji, a pozwany 31 zł z tego tytułu. Wysokość wynagrodzenia pełnomocników procesowych za prowadzenie sprawy w postępowaniu apelacyjnym, stosownie do stawek rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (§2 pkt 1 i § 10 ust. 1 pkt 1 ) , wynosiła w odniesieniu do każdego z nich 120 zł.