Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 stycznia 2022r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy
w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Jacek Wojtycki

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2022 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa: (...) z siedzibą w B.

przeciwko: (...) z siedzibą w B.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 6 października 2021r., w sprawie o sygn. akt VIII GC 984/21 upr

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1800 zł (jeden tysiąc osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego;

3.  przyznaje kuratorowi pozwanego – radcy prawnemu M. G. – ze Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Bydgoszczy – kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt VIII Ga 410/21

UZASADNIENIE

Powód (...) z siedzibą w B. wniósł o zasądzenie od pozwanego – (...) z siedzibą w B. kwoty 14.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Nadto powód domagał się zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Nakazem zapłaty z dnia 23 września 2020r. w sprawie VIII GNc 5155/20 orzeczono zgodnie z żądaniem pozwu oraz rozstrzygnięto o kosztach procesu.

W sprzeciwie od powyższego nakazu zapłaty kurator pozwanego wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu, a nadto wnioskował o nieobciążanie go kosztami procesu.

W dalszych pismach strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska w sprawie niniejszej.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 14 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dni 4 września 2020r. do dnia zapłaty oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 7067 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu do dnia zapłaty. Ponadto w punkcie 3 wyroku przyznano kuratorowi ze Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 2700 zł tytułem wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora oraz wydatków związanych z uczestnictwem w rozprawie.

Sąd I instancji ustalił, że w dniu 29 września 2011r. zawarto umowę dzierżawy na podstawie której podmiot (...) w B. wydzierżawił pozwanemu nieruchomość, w skład której wchodzą budynki o pow. całkowitej 1743 m2, położonej w T., gm. (...), powiat (...).

Sąd I instancji ustalił, że przedmiotowa nieruchomość została wydana przedmiotowej spółce. Zaś, dnia 9 maja 2019r. podmiot (...) przeniósł na rzecz powoda własność nieruchomości. Następnie, pismem z dnia 14 sierpnia 2019r. podmiot (...) oraz powód poinformowali pozwanego o przeniesieniu własności wydzierżawianej nieruchomości oraz wstąpieniu powoda w stosunek dzierżawy.

Sąd Rejonowy ustalił, że w związku z powyższymi okolicznościami powód wystawił na rzecz faktury VAT związku z realizacją umowy. Jednakże pozwany nie uregulował wskazanych należności.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym sprawy Sąd Rejonowy zważył, że w przedmiotowej sprawie powód wykazał fakt zawarcia przez pozwanego umowy dzierżawy ze spółką (...) jak również nabycie nieruchomości będącej przedmiotem dzierżawy i w konsekwencji wstąpienie powoda w stosunek dzierżawy.

W ocenie Sądu Rejonowego za bezpodstawne należało uznać zarzuty pozwanego w przedmiocie nadużycia prawa przez powoda. Sąd zaznaczył, że pozwany nie wskazał konkretnie jaka zasada została naruszona.

Sąd I instancji uznał za nieuzasadniony zarzut niezaliczenia uiszczonej przez pozwanego kaucji na poczet zaległego czynszu. Sąd I instancji w tym zakresie wskazał, że ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że umowa dzierżawy nadal łączyła strony, a tym samym na dzierżawcy nadal ciążył obowiązek zapłaty czynszu. Sąd zaznaczył, że nieruchomość nie została zwrócona a zatem kaucja miała być zaliczona na poczet czynszu za 7 miesiąc obowiązywania umowy, którym nie był żaden z miesięcy roku 2020r. za który dochodzono należności.

W tym stanie rzeczy Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo w całości, orzekł o kosztach procesu oraz rozstrzygnął o wynagrodzeniu dla kuratora pozwanego.

Apelację od powyższego wyroku Sądu Rejonowego wniósł kurator pozwanego, zaskarżając ten wyrok w części – w zakresie punktu pierwszego oraz drugiego. Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił:

- naruszenie art. 199§ 1 k.p.c. poprzez brak odrzucenia pozwu pomimo wpisania w jego treści nieprawidłowej nazwy pozwanego oraz powielenie tego błędu w części wstępnej kończącego postępowanie w I instancji, co skutkowało wydaniem orzeczenia przeciwko nieistniejącemu podmiotowi,

- naruszenie art. 229 w zw. z art. 230 w zw. z art. 327 ¹§1 pkt 1 k.p.c. poprzez uznanie za okoliczności bezsporne takich faktów, które odnosiły się do wystawienia faktur VAT i braku płatności, co wiązało się z niewłaściwym zredagowaniem uzasadnienia wyroku i określeniem danego zespołu okoliczności jako bezsporne, chociaż wymagające dowodów na które powołał się Sąd,

- naruszenie art. 458 ¹⁰ § 1 k.p.c. oraz 458 ¹¹ k.p.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i dopuszczenie dowodu z zeznań świadka pomimo, że nie zaszła w sprawie sytuacja wyjątkowa, ani powód nie wykazał, że nie może przedstawić dokumentu z przyczyn od niego niezależnych, co skutkowało następczym naruszeniem art. 233 k.p.c. i nieprawidłowym ustaleniem, że nieruchomość została wydana pozwanemu oraz art. 693§1 k.c. poprzez uznanie, że zaktualizował się obowiązek zapłaty czynszu,

- naruszenie art. 5 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sprawie i uznanie, że ani powód ani jego poprzednik prawny nie nadużyli prawa podmiotowego oraz błędną wykładnię, która zakłada obowiązek wykazania przez pozwanego jaka to konkretnie zasada została naruszona.

Wobec powyższych zarzutów kurator pozwanego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez odrzucenie pozwu lub oddalenie powództwa w całości, względnie o jego uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, w tym także do rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych, nieobciążanie pozwanego kosztami procesu oraz przyznanie kuratorowi pozwanego wynagrodzenia według norm przepisanych

W uzasadnieniu apelacji kurator pozwanego wskazał, że Sąd I instancji błędnie rozstrzygnął w przedmiotowej sprawie. W ocenie kuratora pozwanego nie można uznać za udowodniony przez powoda fakt wydania nieruchomości do rąk pozwanego.

W odpowiedzi na apelację kuratora pozwanego, powód wniósł o jej oddalenie w całości oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Odwoławczego, Sąd Rejonowy wyjaśnił wszystkie istotne okoliczności mające wpływ na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy, w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe, zaś wnioski, które przy tym wywiódł są w pełni uzasadnione i nie wymagają powtórzenia (vide np. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1998 r., III CKN 792/98, OSNC 1999, Nr 4, poz. 83).

Przechodząc do merytorycznego rozważenia niniejszej sprawy wskazać trzeba, że cała argumentacja skarżącego - kuratora pozwanego skupia się wokół następujących kwestii: - błędnego, zdaniem skarżącego, nieodrzucenia pozwu przez Sąd I instancji, - dopuszczenia przez Sąd I instancji dowodu z zeznań świadka, - błędnego uznania przez Sąd I instancji, że powód nie nadużył prawa podmiotowego.

W zakresie zagadnienia odrzucenia pozwu skarżący nie dostrzegł, że Sąd I instancji rozstrzygnął w tym przedmiocie postanowieniem z dnia 15 września 2021 r. (k.117), co do którego nie wniesiono zażalenia. Na marginesie należy przy tym wskazać, że powód oznaczając stronę pozwaną podał nie tylko jej firmę ( w istocie nie w pełni poprawny sposób) ale także numer KRS i nie ma wątpliwości jaką osobę prawną pozwał, zaś niedokładności w określeniu strony nie mogą być przyczyną odrzucenia pozwu. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie stanowiskiem, jeżeli z zebranego materiału procesowego wynika, że oznaczenie stron w pozwie zawiera niedokładności lub omyłkę, sąd ma obowiązek wyjaśnienia wątpliwości w tym zakresie i wskazania stron w orzeczeniu zgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy (wyr. SN z 18.3.2010 r., V CNP 79/09, Legalis; wyr. SN z 11.5.2004 r., II CK 307/03, Legalis; post. SN z 18.9.1963 r., II CZ 100/63, OSNAPiUS 1964, Nr 7–8, poz. 159; orz. SN z 10.10.1961 r., 4 CZ 90/61, OSNC 1962, Nr 3, poz. 116). Ponadto należy odróżnić niewłaściwe oznaczenie strony od niewłaściwego doboru podmiotów procesu – to pierwsze pozwala na dopuszczalne uzupełnienie lub konkretyzację (lecz nie na zmianę) pierwotnego oznaczenia strony (zob. wyr. SN z 27.5.2010 r., III CSK 248/09, Legalis). Słusznie przy tym Sąd Rejonowy w uzasadnieniu orzeczenia wskazał na konsekwencje wynikające z art. 160 ksh. W odniesieniu do zarzutu naruszenia art.229 kpc i 230 kpc w zw. z art.327 ¹§1 pkt 1 kpc – skoro pozwany nie kwestionował słuszności ustaleń co do wystawienia faktur VAT i braku płatności- to ewentualne naruszenie ( do przyjęcia czego nie ma zresztą podstaw) nie ma żadnego wpływu na treść wydanego rozstrzygnięcia. Skoro pozwany tym faktom nie zaprzeczył to zaistniały podstawy do przyjęcia okoliczności bezspornych. Wskazanie dowodów w tym zakresie miało ad casum charakter dodatkowy, przywołany zaś przez skarżącego art. 327 ¹§1 pkt 1 kpc expresis verbis stanowi co powinno zawierać uzasadnienie (określone minimum) i w zakresie tego ustawodawca wymienia prima facie wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia i dowodów na których sąd się oparł. W zakresie zarzucanego naruszenia przepisów postępowania dotyczącego dopuszczenia w postępowaniu gospodarczym dowodu z zeznań świadka ( art.458 ¹⁰ kpc, 458 ¹¹ kpc) skarżący nie wykazał aby zaistniała sytuacja, że nie pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Jednocześnie w pisemnych motywach wydanego rozstrzygnięcia została przedstawiona logiczna argumentacja co do podstaw ad casum dopuszczenia dowodu z zeznań świadka ( w kontekście brzmienia normy wyrażonej w art. 458 ¹¹ kpc), nie ma potrzeby jej powielania wskazać jedynie należy, że okoliczność ulokowania określonej normy w przepisach proceduralnych nie oznacza, że przepis ma charakter stricte procesowy z wyłączeniem możliwości zastosowania na gruncie prawa materialnego.

Wobec sformułowanego zarzutu dotyczącego naruszenia przepisów postępowania w zakresie czynności związanych z przeprowadzeniem dowodów i ich oceną przypomnieć należy tylko, że przepis art. 233 k.p.c. daje wyraz obowiązywaniu zasady swobodnej oceny dowodów. Ocena wiarygodności i mocy dowodów jest podstawowym zadaniem sądu orzekającego, wyrażającym istotę sądzenia, a więc rozstrzygania kwestii spornych w warunkach niezawisłości, na podstawie własnego przekonania sędziego, przy uwzględnieniu całokształtu zebranego materiału (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 1996 r., II CRN 173/95, Lex nr 1635264). Normy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są przy tym wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98, OSNAPiUS 2000/17/655). Swobodna ocena dowodów ujęta jest w ramy proceduralne, tzn. musi odpowiadać pewnym warunkom określonym przez prawo procesowe. Oznacza to, po pierwsze, że sąd może oprzeć swe przekonanie jedynie na dowodach prawidłowo przeprowadzonych, z zachowaniem wymagań dotyczących źródeł dowodzenia oraz zasady bezpośredniości. Po drugie, ocena dowodów musi być dokonana na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Sąd musi ocenić wszystkie przeprowadzone dowody oraz uwzględnić wszelkie towarzyszące im okoliczności, które mogą mieć znaczenie dla oceny mocy i wiarygodności tych dowodów. Po trzecie, sąd zobowiązany jest przeprowadzić selekcję dowodów, tj. dokonać wyboru tych, na których się oparł, i ewentualnie odrzucić inne, którym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej, niż przyjął sąd, wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 6 listopada 1998 r., II CKN 4/98, niepubl.; por. również wyroki Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2000 r., V CKN 17/00, OSNC 2000/10/189 i z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 76/99, OSNAPiUS 2000/19/732). Nie ma podstaw do przyjęcia ad casum aby Sąd I instancji dopuścił się naruszenia wskazanych reguł dotyczących swobodnej oceny dowodów. W zakresie zarzutu naruszenia art. 5 kc przez brak przyjęcia przez Sąd nadużycia prawa zarzut ten jest również nieuzasadniony. Uprawnienie do skorzystania z możliwości rozwiązania umowy przez powoda jako wydzierżawiającego jest jego prawem a nie obowiązkiem, tylko jakieś nieuprawnione ( a nie każde) zaniechanie można byłoby poddać ocenie jako naruszenie zasad współżycia społecznego. Ponadto podkreślić należy, że zastosowanie art. 5 kc powinno mieć charakter wyjątkowy, a do jego zastosowania należy podchodzić ze szczególną ostrożnością. Dodatkowo nigdy nie może prowadzić do utraty prawa podmiotowego ( m.in. wyr. SN z 22.5.2002 r., I CKN 1567/99, Legalis). Niewątpliwie przy tym zasadą jest, że ten kto korzysta ze swego prawa postępuje zgodnie z jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem i zasadami współżycia społecznego.

Mając powyższe na względzie Sąd Odwoławczy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację pozwanej jako bezzasadną (punkt 1 formuły sentencji wyroku). O kosztach postępowania apelacyjnego (punkt 2 wyroku) orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Zasądzona od powoda na rzecz pozwanego kwota 1800 zł stanowi koszty zastępstwa pełnomocnika powoda ustalone na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 w sprawie opłat za czynności adwokackie.

O kosztach wynagrodzenia kuratora ( punkt 3 wyroku) rozstrzygnięto zgodnie z § 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej w zw. z § 2 pkt 5 oraz w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych , w świetle tej regulacji kuratorowi należy się wynagrodzenie w kwocie 720 zł , jako 40 % wynagrodzenia radcy prawnego. Przy czym wskazane rozporządzenie nie przewiduje doliczenia do wynagrodzenia kuratora będącego adwokatem (bądź radcą prawnym) podatku VAT, jest to wobec tego wynagrodzenie brutto – tak też m.in. SA w Katowicach w post. z dnia 24.03.20 r., V AGz 80/20 , Legalis.