Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z 5 sierpnia 2016 r., sygn. akt VIII GCo 359/15, Sąd Rejonowy w Bydgoszczy w wyniku rozpoznania skargi na postanowienie referendarza sądowego z 24 czerwca 2016 r., zmienił to orzeczenie i przyznał tłumaczowi wynagrodzenie w wysokości 1.413,29 zł za tłumaczenia dokumentów z języka polskiego na język niemiecki w sprawie VIII GCo359/15, połączonej ze sprawami o sygn. akt VIII GCo 360/15 i VIII GCo 361/15, w miejsce kwoty przyznanej postanowieniem referendarza, tj. 11.697,23 zł. Podstawą prawna orzeczenia był przepis art. art. 398 ^{2 3} kpc, gdyż Sąd Rejonowy działał jak sąd drugiej instancji stosując odpowiednio przepisy o zażaleniu. Uzasadniając to rozstrzygnięcie, Sąd Rejonowy wskazał, że z literalnego brzmienia postanowień Sądu z dnia 18 lutego 2016 r. w sprawach o sygn. akt VIII GCo 359/15, VIII GCo 360/15 i VIII GCo 361/15 wynikało wprost, że zlecono przełożenie z języka polskiego na język niemiecki treści wniosku oraz druków sądowych (zawiadomienia, wezwania, pouczenie). Brak było stwierdzenia, iż zakres tłumaczenia miał obejmować również załączniki do wskazanych wniosków. Załączniki nie są integralną częścią wniosku, a jedynie jego uzupełnieniem. Wskazał, że stanowisko Sądu znajduje oparcie w przepisach art. 5 ust. 1 w zw. z art. 8 rozporządzenia nr 1393/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r. dotyczącego doręczania w państwach członkowskich dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych i handlowych oraz w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 8 maja 2008 r. w sprawie C-14/07, który wydany został na kanwie art. 8 ust. 1 poprzednio obowiązującego rozporządzenia Rady (WE) nr 1348/2000, niemniej jednak zachował swoją aktualność także pod rządami nowego rozporządzenia o doręczeniach. W treści wskazanego wyroku Trybunał stwierdził, że tłumaczenie na język adresata obejmować winno dokument wszczynający postępowanie tj. taki dokument, który zawiera podstawowe elementy umożliwiające pozwanemu stwierdzenie istnienia postępowania sądowego. Zatem w ocenie Trybunału dokumenty, które pełnią funkcje dowodu i które nie są integralną częścią pozwu, pozwalającą na zrozumienie istoty sporu (w tym przypadku wniosku) nie muszą zostać przetłumaczone.

Sąd Rejonowy stwierdził, że wnioski o zawezwanie do próby ugodowej we wszystkich trzech sprawach były obszerne i zawierały czytelne uzasadnienia. Ich treść pozwalała na ustalenie co jest przedmiotem sporu i podjęcie stosownych kroków prawnych przez uczestników. Tym samym wystarczającym było przełożenie na język niemiecki treści tych wniosków bez załączników, co zresztą w treści postanowienia zostało wskazane. Sąd dodał, iż tłumacz, w przypadku wątpliwości co do zakresu tłumaczenia, mogła skontaktować się z tutejszym Sądem celem ewentualnego wyjaśnienia wątpliwości, chociaż zdaniem Sądu sentencja postanowienia była czytelna i jasna. Ponadto podkreślił Sąd, iż część dokumentów we wszystkich trzech sprawach była tożsama np. odpisy KRS, tym samym trudno uznać, iż tłumacz odrębnie dokonywała ich tłumaczenia.

Sąd Rejonowy uznał, że w sprawie o sygn. akt VIII GCo 359/15 zakres tłumaczenia obejmować powinien winien wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, który liczy 14 stron oraz druki sądowe (zawiadomienie i wezwanie) w ilości 3 stron, co przy stawce 30,07 zł za stronę tłumaczenia daje kwotę 511,19 zł (17x30,07 zł). W sprawie o sygn. akt VIII GCo 360/15 zakres tłumaczenia obejmować winien wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, który liczy 12 stron oraz druki sądowe (zawiadomienie i wezwanie) w ilości 3 stron, co przy stawce 30,07 zł za stronę tłumaczenia daje kwotę 451,05 zł (15x30,07 zł). W sprawie o sygn. akt VIII GCo 361/15 zakres tłumaczenia obejmować winien wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, który liczy 12 stron oraz druki sądowe (zawiadomienie i wezwanie) w ilości 3 stron, co przy stawce 30,07 zł za stronę tłumaczenia daje kwotę 451,05 zł (15x30,07 zł). Łącznie kwota wynagrodzenia tłumacza we wszystkich trzech sprawach winna wynieść 1.413,29 zł.

Postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 5 sierpnia 2016 r. zaskarżyła tłumacz, która domagała się jego zmiany i zasądzenia na jej rzecz kwoty 11.697,23 zł, obejmującej wynagrodzenie z tytułu sporządzenia tłumaczenia uwierzytelnionego dokumentów z języka polskiego na język niemiecki.

W uzasadnieniu powołała się na zakres wykonanej pracy obejmujący strony tłumaczeniowe, każdorazowo opisane w dostarczonych do Sądu tłumaczeniach, a wynikające z § 8 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r., w sprawie wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego (Dz. U. z 2005 r. Nr 15, poz. 131 ze zm.). Sąd błędnie obliczył wynagrodzenie według liczby stron dokumentów, a nie znaków, jak przyjęto w powołanym rozporządzeniu.

Tłumacz podała też, że zakres wykonanego tłumaczenia wynikał ze zlecenia Sądu oraz z informacji uzyskanych telefonicznie w sekretariacie Sądu oraz ustnie od referendarza sądowego, który w dniu odbioru akt przez tłumacza poinformował ją dokładnie, które strony z poszczególnych akt przeznaczone zostały do tłumaczenia. Także treść wniosku, do którego dołączono całe akta spraw, zamiast dokumentów przeznaczonych do tłumaczenia, wskazywała, że tłumaczeniem miały zostać objęte także załączniki, stanowiące integralną część wniosków. Tłumacz podała, iż w przypadku pięciu identycznych dokumentów znajdujących się w trzech tomach przekazanych akt, dokonała jednego tłumaczenia i dołączyła dwie kopie, nie pobierając wynagrodzenia za sporządzone dodatkowe egzemplarze.

W odpowiedzi na zażalenie wnioskodawca domagał się jego odrzucenia jako niedopuszczalnego ewentualnie oddalenia jako bezzasadnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Jak wynika z uzasadnienia uchwały Sądu Najwyższego – Izby Cywilnej z dnia 3 grudnia 2015 r., III CZP 81/15 (OSN IC rok 2016, nr 12, poz. 143, str. 56): według zasadniczej regulacji zawartej w art. 398 ²² kpc w postępowaniu ze skargi na orzeczenie referendarza sądowego stosuje się przepisy o postępowaniu pierwszoinstancyjnym. Rozpoznający ją sąd działa jako sąd pierwszej instancji, co odpowiada zarówno jego ustrojowej pozycji w strukturze sądownictwa, jak i systemowi środków zaskarżenia. Odmiennie jednak została uregulowana skarga na orzeczenie referendarza w przedmiocie kosztów sądowych lub kosztów procesu oraz na postanowienie o odmowie ustanowienia adwokata lub radcy prawnego. Zgodnie z art. 398 ²³ § 1 kpc sąd orzekając w tym zakresie wydaje postanowienie, w którym zaskarżone postanowienie referendarza sądowego utrzymuje w mocy albo je zmienia. W tych sprawach zgodnie z § 2 wniesienie skargi na postanowienie referendarza wstrzymuje jego wykonalność, zaś sąd orzeka jako sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o zażaleniu. Sąd rejonowy pozostaje sądem pierwszoinstancyjnym w ujęciu ustrojowym, w przeciwieństwie do instancyjności odnoszonej do systemu środków zaskarżenia. Nie może budzić wątpliwości, że sąd rejonowy orzekając na podstawie art. 398 ²³ § 1 i 2 kpc, nie jest sądem II instancji rozpoznającym środek zaskarżenia od orzeczenia sądu I instancji, lecz - z mocy szczególnej normy kompetencyjnej - pełni nadzór judykacyjny nad orzeczeniem innego organu działającego na tym samym poziomie, w ramach struktur tego samego sądu - referendarza sądowego.

Według art. 398 ²³ § 2 kpc w wypadku wniesienia skargi na orzeczenie referendarza sądowego odpowiednie zastosowanie znajdują przepisy o zażaleniu. Skarga ta, choć jest środkiem niedewolutywnym, zawiera jednak pewne elementy dewolutywności, gdyż sąd, który ją rozpoznaje, stosuje przepisy o zażaleniu, czyli przepisy, które kształtują postępowanie skargowe jako odwoławcze. Odesłanie do przepisów o zażaleniu oznacza także odpowiednie stosowanie przepisów o apelacji (art. 397 § 2 kpc). Słusznie podnosi się w doktrynie, że odesłanie do przepisów o zażaleniu odnosi się do samego postępowania skargowego. Sąd rozpoznający skargę funkcjonalnie orzeka jako sąd drugiej instancji, tj. tak, jak sąd, który rozpoznaje środek odwoławczy - zażalenie. Oznacza to nie tylko, że postanowienie sądu rejonowego wydane w drugiej instancji w wyniku rozpoznania skargi na orzeczenie referendarza sądowego jest niezaskarżalne zażaleniem, lecz ponadto, że funkcja kontrolna środka odwoławczego, choć formalnie realizowana w drodze innego środka odwoławczego została zrealizowana.

W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy ponownie zbadał i ocenił podstawy do orzeczenia o kosztach sądowych, których częścią są wydatki np. na tłumaczenie dokumentów (tak art. 2 ust. 1 i art. 5 ust. 1 punkt 3) ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1025 ze zmianami).

Kierując się powyższym niezależnie od zasadności lub nie argumentów zażalenia tłumacza Sąd Rejonowy winien odrzucić zażalenie na postanowienie tego sądu, wydane na podstawie art. 398 ²³ § 1 KPC, orzekając dalej jako sąd drugiej instancji. (zobacz uchwała Sądu Najwyższego – Izby Cywilnej z dnia 3 grudnia 2015 r., III CZP 81/15) Bowiem w przypadku postępowań wpadkowych rozpoznawanych po raz pierwszy w postępowaniu drugoinstancyjnym należy podzielić wyrażane w orzecznictwie stanowisko, że jeżeli sąd orzeka jako sąd drugiej instancji pozostaje dalej sądem drugiej instancji w stosunku do wszystkich rozstrzyganych przez siebie kwestii, w tym także kosztów postępowania za tę instancję (por. m.in. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego - zasada prawna z dnia 8 czerwca 1988 r., III CZP 16/88, OSNC 1989, nr 1, poz. 6; oraz wyroki Sądu Najwyższego z dnia 4 maja 1956, 4CZ 78/56, OSN 1956, z. 4, poz. 119; z dnia 27 lipca 1962 r., III CR 13/62, RPEiS 1962, nr 4, s. 303-303; z dnia 13 września 1962 r., I CZ 121/62, OSNC 1963, nr 7-8, poz. 174; a także postanowienia z dnia 2 grudnia 1965 r., II CZ 100/65; OSNC 1966, nr 5, poz. 87; z dnia 16 listopada 1971, I PZ 60/71; z dnia 10 października 1983 r., I PZ 19/83, OSNC 1984, nr 5, poz. 80; z dnia 21 grudnia 1988, III CKN 739/98, OSNC 199, nr 5, poz. 102; z dnia 22 lipca 1999 r., I PKN 312/99 M. Prawn. 2000, nr 3, s. 135; z dnia 28 września 1999. II CZ 98/99; z dnia18 kwietnia 2001 r., III CZ 1/01; z dnia 12 marca 2003 r., I PZ 162/02, OSNP 2004, z. 14, poz. 45; z dnia 27 stycznia 2006 r., III CZ 107/05; z dnia 4 stycznia 2007, V CZ 111/06).

Reasumując skoro przedmiotowe zażalenie zostało przekazane do rozpoznania Sądowi Okręgowemu to na podstawie przepisu art. 373 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc należało je odrzucić gdyż podlegało ono odrzuceniu już przez Sąd Rejonowy, który działał w tej sprawie jako sąd odwoławczy.