Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

POSTANOWIENIE

Dnia 31 stycznia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Artur Fornal

po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2018 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

w sprawie z powództwa (...) w I.

przeciwko (...) w T.

na skutek zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 21 października 2016 r. (sygn. akt VIII GC 2104/16 upr)

p o s t a n a w i a:

uchylić zaskarżone postanowienie.

Sygn. akt VIII Gz 213/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 21 października 2016 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy odrzucił sprzeciw pozwanego (...) w T. od nakazu zapłaty wydanego przez referendarza sądowego w postępowaniu upominawczym w dniu 14 marca 2016 r.

W uzasadnieniu tego postanowienia Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że ww. sprzeciw został wniesiony w terminie, pozwany nie uzupełnił jednak w terminie jego braków formalnych poprzez wykazanie dokumentem uprawnień osoby, która go podpisała, do reprezentowania pozwanego. Sąd Rejonowy podkreślił, że organem uprawnionym do reprezentowania pozwanego jest zarząd, a oświadczenia dotyczące jego praw i obowiązków majątkowych składają dwie osoby. Tymczasem sprzeciw w niniejszej sprawie podpisany został jedynie przez skarbnika - E. F., a przedłożone następnie pełnomocnictwo nie upoważnia do reprezentowania pozwanego jedynie przez tą osobę. W ocenie tego Sądu prawidłowo udzielone pełnomocnictwo upoważniające ww. osobę do reprezentowania pozwanego przed sądem również powinno być udzielone zgodnie z ww. sposobem reprezentacji stowarzyszenia ujawnionym w rejestrze, a zatem także przez dwie osoby: prezesa lub wiceprezesa oraz skarbnika, a zostało udzielone jedynie przez wiceprezesa zarządu - A. P.. Natomiast E. F. nie była upoważniona do jednoosobowej reprezentacji pozwanego.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył pozwany, zaskarżając je w całości i domagając się jego uchylenia.

W ocenie skarżącego Sąd pierwszej instancji bezpodstawnie uznał, że osoba, która podpisała sprzeciw nie była należycie umocowana do działania w imieniu pozwanego stowarzyszenia. Przedłożone na wezwanie Sądu pełnomocnictwo z dnia 1 marca 2016 r. udzielone zostało bowiem przez wiceprezesa zarządu i upoważniało ono do pełnomocnika do reprezentowania pozwanego - w imieniu pozwanego. Oznacza to, zdaniem skarżącego, że podpisując sprzeciw skarbnik E. F. działała zarówno w imieniu pozwanego, jak i w imieniu własnym, a także w imieniu wiceprezesa zarządu, który upoważnił ją do działania w imieniu pozwanego. Pozwany był więc reprezentowany przez zarząd za który podpis złożyła skarbnik zarządu – działająca zarówno w imieniu swoim, jak i wiceprezesa zarządu (a więc z zachowaniem statutowego – ujawnionego także w rejestrze – wymogu dwuosobowej reprezentacji ww. stowarzyszenia). Skarżący podniósł także, że w dniu udzielenia przedmiotowego pełnomocnictwa te dwie osoby stanowiły również cały zarząd, ponieważ trzeci jego członek – prezes zarządu – wcześniej zmarł.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Zażalenie zasługiwało na uwzględnienie, jednakże z innych przyczyn niż wskazane przez pozwanego.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że zawartej w uzasadnieniu zażalenia argumentacji dotyczącej możliwości działania członka organu osoby prawnej (zarządu) jednocześnie w dwojakim charakterze, a wiec zarówno w imieniu tej osoby, jak i w imieniu własnym, nie można w żadnym razie podzielić. W orzecznictwie trafnie wskazuje się na różnice jakie występują między działaniem pełnomocnika ustanowionego przez daną osobę prawną (art. 96 i nast. k.c.), a działaniem tej osoby przez organ (art. 38 k.c.). O ile bowiem przy pełnomocnictwie przyjmuje się, że działa pełnomocnik (a nie reprezentowana osoba), a jedynie skutki takiego działania powstają w sferze prawnej mocodawcy – mamy zatem do czynienia z działaniem dwu osób – o tyle zgodnie z tzw. teorią organu działanie członka organu osoby prawnej jest działaniem samego reprezentowanego (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 12 grudnia 1996 r., I CKN 22/96, OSNC 1997, nr 6 – 7, poz. 75, zob. także uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 3 października 1972 r., III CZP 53/72, OSNC 1973, nr 10, poz. 164, wyrok tego Sądu z dnia 27 września 1976 r., IV CR 368/76, OSNC 1977, nr 9, poz. 167, a ostatnio także uzasadnienie uchwały 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2015 r., III CZP 34/14, OSNC 2015, nr 7-8, poz. 80).

W niniejszej sprawie pozwany mógł więc podejmować czynności albo przez swój organ, jakim jest zarząd, w sposób określony w statucie stowarzyszenia (art. 11 ust. 3 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach; tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 210), a więc z zachowaniem zasady reprezentacji łącznej, tj. poprzez składanie oświadczeń przez dwie osoby : prezesa lub wiceprezesa oraz skarbnika (zob. informację odpowiadającą odpisowi z KRS – k. 18 v. akt), albo też przez pełnomocnika, któremu jednak pełnomocnictwa powinna udzielić sama osoba prawna – za którą oświadczenie o jego udzieleniu złożyć mogło skutecznie dwóch członków zarządu. Znajdujące się w aktach sprawy pełnomocnictwo z dnia 1 marca 2016 r. ( k. 39 akt) takiego wymogu z pewnością nie spełnia, sam zaś sprzeciw podpisany został jedynie przez E. F. – występującą jako skarbnik zarządu pozwanego ( zob. k. 29 akt).

Rzecz jednak w tym, że – w ocenie Sądu odwoławczego – skierowane do pozwanego wezwanie z dnia 6 lipca 2016 r. do usunięcia braków formalnych sprzeciwu poprzez wykazanie dokumentem uprawnień ww. osoby do reprezentowania pozwanego („ciągiem pełnomocnictw począwszy od KRS” - zob. k. 34 i 35 akt) nie było prawidłowe. Jego treść mogła bowiem wprowadzać tą stronę – działającą bez profesjonalnego pełnomocnika – w błąd co do prawidłowego usunięcia wskazanego wyżej braku, skoro mowa w nim była o bliżej nieokreślonym „ciągu pełnomocnictw” i to w sytuacji gdy osoby, która podpisała sprzeciw nie występowała jako pełnomocnik tej osoby prawnej, lecz jako członek jej zarządu - skarbnik (odpowiednią rubrykę w sprzeciwie, dotyczącą pełnomocnika pozwanego skreślono – zgodnie z pouczeniem zawartym w formularzu – zob. k. 26 akt). Tymczasem wezwanie do usunięcia braków formalnych pisma procesowego powinny cechować jasność i zrozumiałość, a jego treść – także gdy chodzi o rodzaj wymaganej od adresata wezwania czynności – powinna być jednoznaczna. Należy w związku z tym zaaprobować pogląd, iż nieprecyzyjność wezwania nie może rodzić ujemnych dla strony skutków procesowych (tak Sąd Najwyższy m.in. w wyroku z dnia 30 stycznia 2008 r. III CSK 235/07, LEX nr 487540, a także w postanowieniach z dnia 28 września 2011 r., I CZ 81/11, LEX nr 1001272 i z dnia 9 października 2013 r., V CZ 45/13, LEX nr 1394102). Sam zresztą Sąd pierwszej instancji – wzywając następnie pozwanego do usunięcia tożsamego braku formalnego niniejszego zażalenia, a później także skargi na orzeczenie referendarza (podpisanych pierwotnie jedynie przez E. F. – występującą jako skarbnik zarządu) – prawidłowo wskazał na konieczność podpisania tych środków zaskarżenia „zgodnie z reprezentacją ujawnioną w KRS”, co też – chociaż jedynie w przypadku zażalenia – zostało w zakreślonym terminie dopełnione przez pozwanego ( zob. k. 52 v., 54, 56, 61-64, 89, 91-92 akt).

W konsekwencji zaskarżone postanowienie podlegać musiało uchyleniu, pozwany nie został bowiem dotąd prawidłowo wezwany do usunięcia w zakreślonym terminie braków formalnych sprzeciwu od nakazu zapłaty poprzez podpisanie go zgodnie z reprezentacją ujawnioną w Rejestrze (art. 504 § 1 k.p.c. a contrario). O powyższym orzeczono na podstawie zastosowanego odpowiednio przepisu art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.